BARO AVUKAT BAŞVURUSU: TÜRKİYE’DE ADLİ YARDIMA ERİŞİMİN YOL HARİTASI

BARO AVUKAT BAŞVURUSU: TÜRKİYE’DE ADLİ YARDIMA ERİŞİMİN YOL HARİTASI

İçindekiler

1. Giriş

2. Baro Avukatı Nedir?

3. Baro Avukat Başvurusu Nereye ve Nasıl Yapılır?

4. Kimler Barodan Avukat Talep Edebilir?

5. Gerekli Belgeler ve Başvuru Evrakları

6. Başvurunun Değerlendirilmesi ve Süreç

7. Hangi Davalar İçin Baro Avukatı Alınabilir?

8. Baro Avukatı Ne Zaman Atanır?

9. Başvurunun Reddedilmesi ve İtiraz Hakkı

10. Adli Yardım Bürolarının Görev ve Yetkileri

11. Baroların Kadın, Çocuk, Göçmen ve Mağdur Gruplara Özel Destekleri

12. CMK Kapsamında Müdafi Atamaları (Ceza Davaları)

13. Baro Avukatı ile Özel Avukat Arasındaki Farklar

14. Baro Avukatı İle Yaşanan Sorunlar: Haklar ve Başvuru Yolları

15. Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

16. Sonuç ve Öneriler

1. Giriş

Türkiye’de ekonomik durumu yetersiz olan bireylerin yargı önünde savunmasız kalmaması için barolar aracılığıyla avukat atanması mümkündür. Bu sistem, hukuk devletinin sosyal yönünü güçlendirirken, adalete erişimi de kolaylaştırır.

2. Baro Avukatı Nedir?

Baro avukatı; bir kişinin isteği veya hukuken zorunlu bir durum üzerine, baronun adli yardım bürosu ya da CMK servisi tarafından atanan ve ücretsiz hizmet veren avukattır. Bu avukatlar, baroya kayıtlı serbest çalışan avukatlardır ve atamalar gönüllülük esasına dayalı bir liste üzerinden yapılır.

3. Baro Avukat Başvurusu Nereye ve Nasıl Yapılır?

Başvurular, bireyin ikamet ettiği şehirdeki il barosunun Adli Yardım Bürosuna yapılır. Başvurular:

• Bizzat giderek,

• Bazı barolarda çevrim içi form aracılığıyla,

• Belediyeler veya STK’lar aracılığıyla yönlendirme yoluyla

yapılabilir.

📍 Not: İstanbul, Ankara, İzmir gibi büyük şehirlerde başvurular randevulu sistemle alınmaktadır.

4. Kimler Barodan Avukat Talep Edebilir?

• Geliri yetersiz olan bireyler (asgari ücret altı)

• Kadın sığınma evlerinde kalanlar

• Aile içi şiddet mağdurları

• Çocuklar ve gençler

• Engelli bireyler

• Mülteciler ve göçmenler

• Cezaevindeki tutuklu/hükümlüler

5. Gerekli Belgeler ve Başvuru Evrakları

• Nüfus cüzdanı fotokopisi

• İkametgah belgesi

• Gelir durumunu gösteren belge (SGK dökümü, maaş bordrosu)

• Fakirlik belgesi (muhtarlıktan alınır)

• Dava konusu belge veya özet

• Başvuru dilekçesi (baro örnek sunar)

6. Başvurunun Değerlendirilmesi ve Süreç

1. Belgelerin tamamlanmasının ardından dosya, Adli Yardım Komisyonu’na sunulur.

2. Komisyon, başvuru sahibinin dava konusu ve maddi durumuna bakarak uygunluk kararı verir.

3. Uygun görülürse en kısa sürede bir avukat atanır.

4. Avukat, görevlendirme yazısı ile birlikte başvuran kişiyi temsil etmeye başlar.

7. Hangi Davalar İçin Baro Avukatı Alınabilir?

• Boşanma, nafaka, velayet davaları

• İşçi-işveren davaları

• Tüketici davaları

• Miras ve tapu davaları

• İcra işlemleri

• İdareye karşı açılacak davalar

• Ceza davaları (CMK kapsamında)

8. Baro Avukatı Ne Zaman Atanır?

• Acil durumlarda (şiddet mağdurları, çocuklar, gözaltı vb.): Aynı gün

• Normal durumlarda: 3-7 iş günü içinde

• Yoğun dönemlerde: 2 haftayı bulabilir

9. Başvurunun Reddedilmesi ve İtiraz Hakkı

Başvuru;

• Gelir durumu yeterli,

• Dava konusu hukuk dışı ya da keyfi,

• Belgeler eksik

ise reddedilebilir.

Reddedilen başvurular için itiraz dilekçesi yazılarak baro başkanlığına veya yeniden değerlendirme komisyonuna başvurulabilir.

10. Adli Yardım Bürolarının Görev ve Yetkileri

• Başvuruları almak ve incelemek

• Avukat görevlendirmesini yapmak

• Avukatın süreci düzenli yürütmesini sağlamak

• Denetim ve raporlama yapmak

11. Baroların Kadın, Çocuk, Göçmen ve Mağdur Gruplara Özel Destekleri

Kadın Hakları Merkezi:

Aile içi şiddet mağdurlarına acil müdahale, koruma kararı alma, danışmanlık hizmeti sunar.

Çocuk Hakları Merkezi:

Çocukların suça sürüklenmesi ya da mağdur olması halinde avukat görevlendirilir.

Göçmen Hakları Komisyonları:

Sığınmacı ve mültecilerin sınır dışı, ikamet, vatandaşlık gibi konularında destek verir.

12. CMK Kapsamında Müdafi Atamaları (Ceza Davaları)

Ceza davalarında, özellikle şu hallerde baro tarafından otomatik olarak avukat atanır:

• Gözaltı işlemleri

• Savcılık veya mahkeme sorguları

• 18 yaş altı şüpheli veya sanıklar

• Ağır suç isnatları (hapis cezası yüksek olanlar)

Bu atamalar kişinin talebine bağlı olmadan yapılır ve tamamen ücretsizdir.

13. Baro Avukatı ile Özel Avukat Arasındaki Farklar

KriterBaro AvukatıÖzel AvukatÜcretYokVardırSeçim HakkıKısıtlıSerbestHizmet SüresiDava sonuna kadarSözleşmeye bağlıUzmanlık AlanıGenelİhtisasa göre seçilebilir

14. Baro Avukatı İle Yaşanan Sorunlar: Haklar ve Başvuru Yolları

• Avukat görevini yerine getirmiyorsa: Baro adli yardım birimine şikayet edilebilir.

• İletişim kurulamıyorsa: Yeni avukat talep edilebilir.

• Görevlendirme iptali gerekiyorsa: Dilekçeyle başvurmak yeterlidir.

Barolar, vatandaş ile avukat arasında koordinasyonu sağlar ve gerektiğinde değişiklik yapabilir.

15. Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

Baro avukatı hemen atanır mı?
Acil durumlarda evet, ancak genelde 3-7 gün sürebilir.

Baro avukatı tüm dava sürecinde yanımda olur mu?
Evet. Dava sonuçlanana kadar ücretsiz temsil hakkınız devam eder.

Avukat beni dava açmaya zorlayabilir mi?
Hayır. Avukat sizi sadece bilgilendirir, karar size aittir.

İkinci kez barodan avukat alabilir miyim?
Maddi durum değişmediyse ve yeni dava varsa evet.

Online başvuru mümkün mü?
Bazı büyük barolar bu imkânı sunmaktadır.

16. Sonuç ve Öneriler

Baro avukat başvurusu, ekonomik gücü olmayan bireylerin adalete erişimini mümkün kılan önemli bir haktır. Bu sürecin doğru yürütülebilmesi için belgelerin eksiksiz sunulması, başvuru nedeninin net ifade edilmesi ve sürecin takibinin yapılması gerekir. Türkiye'de baroların bu konuda üstlendiği görev, sadece hukuki değil aynı zamanda toplumsal bir sorumluluk örneğidir.