Yatırım Tavsiyesi Verme Suçu (SPK m.109–110) Açısından Influencerlar Ne Yapmamalı?

Giriş: Dijital Çağın Tehlikesi

İnternet çağında bilgiye erişimin kolaylaşması, sosyal medya platformlarının yükselişi ve dijital içerik üretiminin artması ile birlikte, yatırım kararları da giderek daha fazla influencerlar tarafından şekillendirilmeye başlanmıştır. Ancak bu durum beraberinde ciddi hukuki riskler doğurmaktadır. Özellikle Sermaye Piyasası Kanunu’nun 109 ve 110. maddeleri çerçevesinde yatırım tavsiyesi verme suçu, yetkisiz kişilerin finansal yönlendirme yapması halinde ağır cezalara neden olabilmektedir.

Bu kitap, yatırım tavsiyesi verme suçu 109 110 anahtar kelimesi etrafında şekillenmiş, influencer yatırım tavsiyesi suçu konusunda dijital içerik üreticilerini bilinçlendirmek ve hukuki riskleri en aza indirmek amacıyla hazırlanmıştır.

1. Yatırım Tavsiyesi Nedir ve Ne Zaman Suç Sayılır?

1.1. Tanım

Yatırım tavsiyesi; bir finansal varlığın alınması, satılması ya da elde tutulması yönünde yönlendirici nitelikte yapılan önerilerdir. Bu tür yönlendirmeler sadece SPK tarafından yetkilendirilmiş yatırım danışmanları tarafından yapılabilir.

1.2. Suçun Unsurları

• Yetkisiz kişi tarafından yapılması

• Belirli bir yatırım ürününe yönelik açık ya da örtülü tavsiye içermesi

• Kamuya açık bir ortamda paylaşılması (YouTube, Twitter, Telegram, vs.)

• Karşılığında maddi veya manevi fayda sağlanması

Bu dört unsurun bir araya gelmesiyle yatırım tavsiyesi verme suçu 109 110 kapsamında cezai sorumluluk doğar.

2. SPK m.109 ve m.110: Kanuni Dayanaklar

2.1. Madde 109 – İzinsiz Sermaye Piyasası Faaliyeti

Üç yıldan beş yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adli para cezası öngörülmektedir. SPK’dan izin almadan yatırım danışmanlığı faaliyeti yürütmek suçtur.

2.2. Madde 110 – Yatırım Tavsiyesinde Yetkisizlik

Yatırım danışmanlığı lisansı olmayan kişilerin yatırım tavsiyesi vermesi yasaktır. Suç sabit görülürse hem idari para cezası hem de hapis cezası verilebilir.

3. Influencerların Yatırım Tavsiyesi Olarak Değerlendirilebilecek Paylaşımları

• “Ben bu hisseyi aldım, siz de alın.”

• “Bu coin yıl sonunda 10x yapacak.”

• “Altın şu an dipte, alım fırsatı.”

• “Borsa çöküyor, hemen çıkın!”

Yukarıdaki paylaşımlar, açıkça yatırım tavsiyesi kapsamına girer ve yatırım tavsiyesi verme suçu 109 110 ile doğrudan ilişkilidir.

4. “Yatırım Tavsiyesi Değildir” Demek Yeterli mi?

Hayır. İçerik ne söylüyor, ne ima ediyor buna bakılır. SPK’nın bakış açısına göre, içerik “yatırım yapılması için yönlendirme” içeriyorsa, bu ibare hukuki sorumluluğu ortadan kaldırmaz. Birçok dava dosyasında bu ibarenin etkisiz olduğu görülmüştür.

5. Etkileşim Arttıkça Risk Büyüyor

• 10.000 takipçili bir hesap ile 1.000.000 takipçili bir hesap arasında sorumluluk farkı vardır.

• Büyük kitleleri etkileme potansiyeli olan içerikler daha yüksek cezai risk doğurur.

• SPK, etki alanını özellikle incelemektedir.

6. Kripto Paralar ve Yeni Yatırım Varlıkları

Kripto paralarda düzenleyici boşluk bulunsa da, bu boşluk suç işleme özgürlüğü anlamına gelmez. Kripto para tavsiyesi yapan influencerlar da yatırım tavsiyesi verme suçu 109 110 kapsamında değerlendirilebilir.

7. SPK Tarafından Soruşturulan Gerçek Olaylar

Örnek 1: Coin Tanıtımı

Bir influencer, reklam anlaşmasıyla bir altcoini tanıttı. Coin değer kaybedince yatırımcılar zarar etti ve SPK influencer hakkında suç duyurusunda bulundu.

Örnek 2: Hisse Tavsiyesi

YouTube’da “Bu hisse kesin yükselir” diyen içerik üreticisi, yatırım danışmanlığı lisansı olmadığı için hakkında dava açıldı.

Örnek 3: Telegram Grubu

Binlerce kişinin yer aldığı grupta “şu hisseleri toplayın” diye mesaj atan kullanıcı, yatırım tavsiyesi vermekten ceza aldı.

8. İçerik Üreticileri Ne Yapmalı? Ne Yapmamalı?

Yapılmaması Gerekenler

• “Şu hisseyi alıyorum, size de öneririm.” demek

• Takipçileri yönlendirecek coin tahminleri paylaşmak

• Spot alım önerileri yazmak

• Sponsorluk anlaşması ile finansal ürün tavsiyesi yapmak

Yapılması Gerekenler

• Sadece haber, bülten veya resmi açıklamaları paylaşmak

• Şahsi finansal hikayeleri yorum katmadan aktarmak

• “Yatırım tavsiyesi değildir” ibaresine rağmen yönlendirme yapmamak

• Finansal içeriklerde profesyonel danışmanlığı vurgulamak

9. Hukuki Sonuçlar ve Cezalar

• Hapis cezası: 3 ila 5 yıl arası

• Adli para cezası: 5.000 güne kadar

• SPK’dan işlem yasağı

• Sosyal medya hesaplarının kapatılması talepleri

• İmaj kaybı ve itibar zedelenmesi

10. Sonuç

Yatırım tavsiyesi verme suçu, Türkiye’de giderek daha sık karşılaşılan dijital çağ suçları arasındadır. Bu suça konu olmak istemeyen influencer ve içerik üreticilerinin; SPK mevzuatına hâkim olması, paylaşım dilini hukuka uygun biçimde inşa etmesi ve gerekiyorsa hukuki danışmanlık alması zorunludur.

Bu kitabın amacı, yatırım tavsiyesi verme suçu 109 110 çerçevesinde influencerlara güçlü bir farkındalık kazandırmaktır. Unutmayın: Bilinçli içerik üretmek, hem sizin hem takipçilerinizin finansal güvenliği için gereklidir.