Kripto Dolandırıcılığı Dilekçesi: Hazırlama Rehberi ve Hukuki Değerlendirme

Kripto Dolandırıcılığı Dilekçesi: Hazırlama Rehberi ve Hukuki Değerlendirme

Giriş

Kripto para ekosistemi, Türkiye’de özellikle son yıllarda geniş kitlelere ulaşarak büyük bir ilgi görmüştür. Triple-A adlı finans kuruluşunun raporuna göre 2024 itibarıyla Türkiye nüfusunun yaklaşık %19,3’ü kripto varlık sahibi olup bu oran Türkiye’yi dünya çapında en yüksek kripto para benimsenme oranına sahip ilk üç ülke arasına yerleştirmektediraa.com.traa.com.tr. Ne var ki kripto varlıklara olan bu yoğun ilgi, kötü niyetli kişiler tarafından istismar edilerek çeşitli kripto dolandırıcılığı vakalarının artmasına yol açmıştır. Özellikle İstanbul ve Marmara Bölgesi gibi kripto para kullanımının yaygın olduğu bölgelerde dolandırıcılık örneklerine daha sık rastlanmakta, binlerce yatırımcı bu suçların mağduru olabilmektedir.

Kripto para dolandırıcılığı mağdurları, karşılaştıkları bu karmaşık sorunda hangi hukuki yollara başvurabileceklerini ve haklarını nasıl arayabileceklerini bilmeye ihtiyaç duymaktadır. Bu makale, kripto varlıkların hukuki statüsünden başlayarak Türkiye’de kripto dolandırıcılığının yöntemleri ve örneklerine, mağdurların haklarından suç duyurusu dilekçesi hazırlama tekniklerine kadar kapsamlı bir rehber sunmayı amaçlamaktadır. İstanbul ve Marmara Bölgesi’nden örnek vakalar ışığında, Türk Ceza Kanunu (TCK) ve Ceza Muhakemesi Kanunu (CMK) çerçevesinde kripto para dolandırıcılığı suçunun değerlendirilmesi yapılacak; dijital delillerin toplanması ve sunulması, bilişim suçlarına uygulanan yaptırımlar ve soruşturma sürecinin adımları ayrıntılı olarak ele alınacaktır. Son olarak, bu tür dolandırıcılıkları önlemeye yönelik hukuki ve teknik tedbirler tartışılacaktır.

Hedef kitlemiz yalnızca hukukçular değil, aynı zamanda kripto para kullanıcıları ve bu konuda bilgi edinmek isteyen tüm bireylerdir. Bu nedenle makale, akademik bir üslup benimsese de teknik konular sade ve anlaşılır bir dille açıklanacaktır. Makalede, güncel mevzuata ve genel hukuk ilkelerine atıflar yapılacak; Yargıtay veya diğer yüksek mahkeme kararlarına doğrudan yer verilmeden, hukuki değerlendirmeler güvenilir kaynaklar ve mevzuat ışığında yapılacaktır. Kişisel verilerden kaçınılmış, herhangi bir kişi veya kurum hakkında özel bir suç isnadında bulunulmamasına özen gösterilmiştir. Amaç, kripto para dolandırıcılığına maruz kalan veya bu konuda önlem almak isteyen okurlara yol gösterici ve yasal risk içermeyen kapsamlı bir bilgi seti sunmaktır.

1. Kripto Varlıkların Hukuki Statüsü ve Tanımı

Kripto varlıklar (Bitcoin, Ethereum, token’lar ve benzeri dijital varlıklar), dağıtık defter teknolojisi (blockchain) kullanılarak oluşturulan ve kriptografi ile güvence altına alınan dijital değerlerdir. Dünyada olduğu gibi Türkiye’de de kripto varlıkların hukuki niteliği konusunda bir belirsizlik dönemi yaşanmıştır. Türk hukuku, uzun süre bu varlıklara ilişkin net bir tanım veya statü belirlememiş, kripto paralar ne resmi para birimi (itibari para) ne de menkul kıymet ya da emtia olarak açıkça sınıflandırılmıştır. Ancak bu belirsizliğe rağmen kripto paralar ekonomik değer barındırdığından, uygulamada ve doktrinde malvarlığı unsuru olarak kabul görmüştürtercanhukuk.com. Başka bir deyişle, hukuken kapsamlı bir düzenleme bulunmasa bile kişilerin sahip olduğu kripto varlıklar, tıpkı diğer maddi veya gayrimaddi malvarlığı değerleri gibi korunması gereken ekonomik değerler olarak değerlendirilmiştir.

Nisan 2021’de Türk hukukunda ilk kez kripto varlık tanımı getirilmiştir. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın 16 Nisan 2021 tarihli yönetmeliğinde kripto varlık; “dağıtık defter teknolojisi veya benzer bir teknoloji kullanılarak sanal olarak oluşturulup dijital ağlar üzerinden dağıtımı yapılan, ancak itibari para, kaydi para, elektronik para, ödeme aracı, menkul kıymet veya diğer sermaye piyasası aracı olarak nitelendirilmeyen gayrimaddi varlıklar” olarak tanımlanmıştırerdem-erdem.av.tr. Bu yönetmelikle, kripto varlıkların ödeme aracı olarak kullanılmaları da yasaklanmıştırerdem-erdem.av.tr. Yani, kripto paralar Türkiye’de yasal bir ödeme veya para yerine geçmese de, dijital ortamda alınıp satılabilen ve değeri olan varlıklar olarak tanımlanmıştır. Bunun yanı sıra, kripto varlık hizmet sağlayıcıları için Mali Suçları Araştırma Kurulu (MASAK) tarafından yayınlanan yükümlülükler bulunmaktadır. 2021’de yayımlanan rehberlerle kripto varlık hizmet platformlarına müşteri tanıma (KYC), şüpheli işlem bildirme ve bilgi-belge sunma gibi yükümlülükler getirilmiştirtercanhukuk.com. Bu gelişmeler, kripto sektörünü tamamen düzenlemese de, devletin kripto işlemlerini izlemeye aldığına ve belirli tanımlar getirerek çerçeve çizmeye başladığına işaret etmektedir.

Türkiye’de kripto varlıklarla ilgili en önemli hukuki gelişme, 2024 yılında gerçekleşmiştir. Sermaye Piyasası Kanunu’nda yapılan kapsamlı bir değişiklikle kripto varlıklara ilişkin ilk yasal çerçeve oluşturulmuştur. 2024’te TBMM’de kabul edilen kanun değişikliği ile kanuna “kripto varlık” tanımı eklendi ve kripto varlık hizmet sağlayıcılarının faaliyetlerine dair esaslar belirlendigsghukuk.comgsghukuk.com. Bu yeni düzenlemeye göre:

• Kripto varlık kavramı kanunen tanımlanmıştır. Kripto varlıklar, dağıtık defter veya benzeri teknoloji kullanılarak elektronik ortamda oluşturulup saklanabilen, dijital ağlar üzerinden dağıtılan ve değer veya hak ifade edebilen gayrimaddi varlıklar olarak tanımlanmıştırgsghukuk.com. Bu tanım, kripto varlıkların sadece bir para birimi olmayıp dijital değeri temsil eden her türlü token’ı da kapsadığını vurgulamaktadır.

• Kripto varlık hizmet sağlayıcıları için lisanslama ve izin şartı getirilmiştir. Türkiye’de kripto alım-satım platformları (“borsalar”) gibi hizmet sunan tüm kuruluşların artık Sermaye Piyasası Kurulu (SPK)’dan izin alarak faaliyet göstermesi zorunlu kılınmıştırgsghukuk.com. Hâlihazırda faaliyette olan platformlara, kanun yürürlüğe girdikten sonra SPK’ya başvurarak belirli şartları yerine getirip lisans alma yükümlülüğü getirilmiştiraa.com.tr. Lisans almayan veya alamayan platformların ise belirli süre içinde faaliyetlerini durdurması gerekmektedir.

• Lisanssız olarak kripto varlık hizmeti sunmaya devam edenlere ciddi cezai yaptırımlar öngörülmüştür. İzin almaksızın kripto varlık platformu işleten kişiler hakkında 3 yıldan 5 yıla kadar hapis ve 5 bin günden 10 bin güne kadar adli para cezası verileceği düzenlenmiştiraa.com.tr. Bu hüküm, kripto sektöründe güvenilirliği artırmak ve olası dolandırıcılık girişimlerini engellemek amacıyla getirilmiştir.

• Ayrıca yeni düzenleme, platformların yükümlülükleri, varlıkların listelenme esasları, müşteri varlıklarının korunması gibi konularda da ayrıntılı hükümler içermektedir. Örneğin, platformların her yıl gelirlerinin belli bir yüzdesini SPK ve TÜBİTAK’a ayırması, bilgi sistemleri denetimine tabi olması gibi yenilikler getirilmiştiraa.com.traa.com.tr.

Özetle, Türkiye’de kripto varlıklar hukuken henüz fiat para (yasal ödeme aracı) statüsünde olmasa da, güncel mevzuat onlara ilişkin tanımları ve kuralları ortaya koymaya başlamıştır. Kripto paralar, hukuki bakımdan gayrimaddi ekonomik varlıklar olarak kabul edilmekte ve dolandırıcılık gibi eylemlerde konusu malvarlığı değeri olarak korunmaktadır. 2024’te yürürlüğe giren düzenlemeler ile devlet, kripto piyasasını kayıt altına alarak yatırımcıları korumaya yönelik önemli adımlar atmıştır. Bu çerçevede, kripto varlıkların hukuki statüsü artık daha belirgin hale gelmiş; hem kullanıcılar hem de sektör oyuncuları için bazı yasal güvence ve yükümlülükler tanımlanmıştır. Aşağıda, bu hukuki zeminde kripto paralarla gerçekleştirilen dolandırıcılık eylemleri ve bunlara karşı hak arama yolları ayrıntılı olarak incelenecektir.

2. Türkiye’de Kripto Dolandırıcılığı: Yöntemler ve Örnekler

Kripto para dolandırıcılığı, kripto varlıkların yaygınlaşmasıyla birlikte Türkiye’de endişe verici boyutlara ulaşan bir suç türüdür. Genel olarak dolandırıcılık, bir kimsenin hileli yöntemlerle başkasını aldatıp onun zararına kendisine haksız menfaat sağlaması olarak tanımlanıraslanduran.com. Kripto paralar üzerinden yapılan dolandırıcılık ise dijital dünyanın anonimlik ve hızlı değer transferi özelliklerini suistimal ederek gerçekleştirilmektedir. Türkiye’de kripto dolandırıcılığı vakaları, hem çeşitlilik hem de etki alanı açısından geniş bir yelpazeye yayılmaktadır. Bu bölümde, yaygın dolandırıcılık yöntemleri ve yakın geçmişte Türkiye’de görülen bazı örnekler ele alınmaktadır.

Kripto Dolandırıcılığı Yöntemleri: Kripto paralarla işlenen dolandırıcılıklar temelde iki ana kategoriye ayrılabilir: (1) Yatırım aldatmacaları ve (2) Kimlik avı yoluyla yapılan hırsızlıklaraslanduran.comaslanduran.com. Bunların altında ise çeşitli spesifik yöntemler bulunmaktadır. Türkiye’de ve dünyada en sık rastlanan kripto dolandırıcılığı yöntemlerinden bazıları şunlardır:

• Yüksek Getiri Vaadiyle Yatırım Aldatmacaları: Dolandırıcılar, kısa sürede çok yüksek kazanç elde etme vaadiyle sahte projeler veya planlar sunarlar. Örneğin bir Ponzi şeması, sisteme katılan yeni yatırımcıların parasıyla eski katılımcılara ödeme yaparak bir süre güven sağlaraslanduran.comaslanduran.com. Dolandırıcılar sürekli kazanç vaadiyle ağı büyütür ve yeterli para toplandığında aniden ortadan kaybolarak yatırımcıların parasını kişisel hesaplarına geçirir. Benzer şekilde, sözde çok kazançlı arbitraj botları, kripto madencilik (mining) çiftlikleri veya al-sat sinyal grupları vaatleri de bu kapsamdadır. Mağdurlar, “kaçırılmayacak fırsat” söylemleriyle sisteme çekilir ancak sonunda vaat edilen getiriler bir aldatmacadan ibaret çıkar.

• Sahte Kripto Para Borsaları ve Uygulamaları: Dolandırıcılar bazen gerçek bir kripto para borsası veya cüzdan uygulaması gibi görünen sahte platformlar oluştururlar. Kullanıcılar bu platformlara üye olup para yatırdıklarında aslında dolandırıcıların kontrolündeki hesaplara para aktarmış olurlar. İlk etapta küçük miktar çekimlerine izin verip güven sağlayan bu sahte borsalar, yeterince para toplandığında kullanıcıların hesaplarını kilitleyip tüm fonlarla kayıplara karışabilir. Türkiye’de de geçmişte bazı yerel görünümlü sahte kripto borsa siteleri tespit edilmiştir. Ayrıca mobil marketlerdeki sahte kripto cüzdan uygulamaları üzerinden kullanıcıların özel anahtarlarını çalmaya yönelik girişimler de mevcutturkaspersky.com.trkaspersky.com.tr. Dolandırıcılar, Google Play veya Apple App Store’a yükledikleri uygulamalarla binlerce kişinin bilgilerinin peşine düşebilmektedirkaspersky.com.tr.

• Phishing (Kimlik Avı – Oltalama) Saldırıları: Bu yöntemde dolandırıcılar, kullanıcıları kandırarak onların cüzdan şifrelerini, özel anahtarlarını veya platform giriş bilgilerini ele geçirmeye çalışıraslanduran.com. Yaygın bir senaryo, kullanıcılara sanki kullandıkları borsadan geliyormuş gibi görünen e-postalar veya SMS’ler gönderilmesidir. Bu mesajlardaki linke tıklayan kullanıcılar, gerçeğine çok benzeyen sahte bir siteye yönlendirilir ve giriş yaptıklarında bilgilerini doğrudan dolandırıcıya teslim ederleraslanduran.com. Sonuçta dolandırıcı, elde ettiği hesap bilgileriyle mağdurun kripto varlıklarını kendi hesaplarına transfer eder. Türkiye’de de birçok kullanıcı, oltalama e-postaları, sahte Twitter/Telegram destek hesabı kurguları veya taklit web siteleri nedeniyle cüzdan bilgilerini kaptırarak mağdur olmuştur.

• Sahte Coin/Token ve Pump & Dump: Kripto para piyasalarının görece regüle olmaması, dolandırıcıların sahte kripto paralar çıkarıp pazarlamasına da imkân tanımaktadır. Dolandırıcılar bu yöntemde, hiçbir gerçek projesi veya değeri olmayan bir token/coin piyasaya sürer ve sosyal medya reklamlarıyla bunun geleceğin yıldız yatırımı olduğu algısını yaratırlaraslanduran.comdha.com.tr. Bir anda fiyatı şişirilen (“pump” yapılan) bu varlığa birçok yatırımcı çekilir. Ardından dolandırıcılar ellerindeki büyük miktardaki token’ları yüksek fiyattan satarak kayıplara karışır; fiyat aniden çakılır ve geride kalan yatırımcılar büyük zararlar yaşaraslanduran.com. Bu “şişir ve boşalt” (pump and dump) yöntemi Türkiye’de de görülmüş; özellikle sosyal medya ve Telegram grupları üzerinden organize edilen manipülasyonlarla birçok kişi mağdur edilmiştirdha.com.tr.

• Romantik Dolandırıcılık (Love/Romance Scam): Son dönemde sıkça rastlanan bir yöntem de duygusal ilişki kurma numarasıyla insanları dolandırmaktır. İnternet üzerinden (sosyal medya, arkadaşlık uygulamaları vb.) sahte bir kimlikle hedefe yaklaşan dolandırıcı, bir güven ilişkisi kurduktan sonra çeşitli bahanelerle kripto para yatırımı yapmasını önerir veya maddi yardım ister. Maalesef bu yolla, özellikle yurtdışındaki dolandırıcı çeteler tarafından, Türkiye’de de birçok kişi kandırılarak kripto para göndermeye ikna edilmiştir. Bu yöntem, klasik “Aşk dolandırıcılığı”nın kripto paraya uyarlanmış halidir ve hem duygusal hem finansal açıdan mağdurları zor durumda bırakır.

• Fidye ve Şantaj Amaçlı Yazılımlar: Bilişim suçları ile kripto dolandırıcılığın kesiştiği bir diğer yöntem fidye yazılımları ve şantaj saldırılarıdır. Kötü amaçlı yazılımlar (malware) bulaştırılarak mağdurun bilgisayarındaki veriler şifrelenip kullanılamaz hale getirilir; saldırgan, dosyaları geri vermek için kripto para (çoğunlukla Bitcoin) talep ederdha.com.tr. Benzer şekilde, e-posta üzerinden “bilgisayarındaki özel görüntülere eriştik, ödeme yap yoksa ifşa ederiz” şeklinde şantajlar da kripto para ödeme talepleri ile birlikte görülmektedirkaspersky.com.trkaspersky.com.tr. Fidye yazılımlarının çoğu uluslararası olsa da, Türkiye’de de hem bireyleri hem şirketleri hedef alan bu tür vakalar yaşanmıştır. Maalesef fidyeyi ödemek çoğu zaman çözüm olmadığı gibi, siber saldırganlar izlerini kripto paranın anonimliğiyle gizleyebilmektedir.

• Kimlik/Yetkili Taklidi ile Güveni Kötüye Kullanma: Bazı dolandırıcılar ise kendilerini ünlü bir kişi, uzman bir yatırım danışmanı veya yetkili bir kurum temsilcisi gibi göstererek insanların güvenini kazanmaya çalışır. Örneğin, sahte ünlü onayları kullanmak bu yöntemlerden biridir – dolandırıcılar internette ünlü bir iş adamı ya da fenomen adına sahte hesaplar açıp kripto yatırım tavsiyelerinde bulunarak tuzaklarına çekebilirkaspersky.com.trkaspersky.com.tr. Ya da bir banka/finans kuruluşu çalışanı gibi arayarak “hesabınız tehlikede, kriptoya çevirip güvenli cüzdana aktaralım” diyerek insanları kandırabilirler. Bu gibi vakalarda, dolandırıcılar mağdurların güven duygusunu istismar ederek hileli işlem yaptırır ve varlıklarını ele geçirir.

Yukarıdaki yöntemler, kripto para dolandırıcılıklarının ne kadar çeşitli ve yaratıcı olabileceğini göstermektedir. Türkiye’de kripto kullanımının artmasıyla birlikte bu yöntemlerin hemen hepsine ilişkin vakalar kayıtlara geçmiştir. Özellikle İstanbul ve Marmara Bölgesi, ekonomik canlılığı ve teknolojiye yatkın nüfusuyla kripto dolandırıcılarının da hedefinde olmuştur.

Türkiye’den Örnek Vakalar: Son birkaç yıl içinde Türkiye’de büyük yankı uyandıran kripto dolandırıcılığı vakaları yaşanmıştır. Bunların en dikkat çekeni, 2021 yılında İstanbul merkezli büyük bir kripto para borsasının çöküşü olayıdır. Söz konusu kripto platformu, binlerce kullanıcıya hizmet veren ve ülkenin en büyük borsalarından biri iken, bir gece ansızın işlemlerini durdurmuş ve şirket sahibi yurt dışına kaçmıştır. Bu olay, Cumhuriyet tarihinin en büyük dolandırıcılık vakalarından biri olarak nitelenmiş; yaklaşık 400 bine yakın yatırımcı, hesaplarındaki kripto paraları çekemeyerek mağdur olmuştur. Kaçan şirket sahibine ilişkin uluslararası arama (Interpol) çıkartılmış ve sonunda yakalanarak Türkiye’ye iade edilmiştir. 2023 yılında İstanbul’da görülen davada, bu borsa girişiminin kurucusu ve yöneticileri yüz milyonlarca liralık dolandırıcılık yapmaktan suçlu bulunmuş; mahkeme, ayrı ayrı binlerce mağdura karşı işlenen suçlardan ötürü failler hakkında 11 bin yılı aşkın hapis cezası hükmetmiştirbbc.combbc.com. Bu olağanüstü ceza miktarı, Türk ceza sisteminde her bir mağdur için cezanın ayrı ayrı hesaplanmasından kaynaklanmıştır. Söz konusu vaka, kripto para piyasasında denetimsizliğin ve kötü niyetli girişimlerin yol açabileceği zararın büyüklüğünü gözler önüne sermiştir.

İstanbul merkezli bir kripto yatırım danışmanlığı dolandırıcılığı operasyonunda gözaltına alınan şüpheliler. Güvenlik güçleri, farklı illerde ofis kurarak “kripto para danışmanlığı” vaadiyle nitelikli dolandırıcılık yapan organize bir suç şebekesine operasyon düzenleyerek 22 kişiyi yakalamış, yüzlerce banka ve kripto hesaba el koymuşturaa.com.traa.com.tr.

İstanbul’da Ekim 2024’te ortaya çıkarılan bir başka vakada, kripto para danışmanlığı adı altında faaliyet gösteren bir suç örgütü çökertilmiştir. Küçükçekmece Cumhuriyet Başsavcılığı’nın yürüttüğü soruşturma kapsamında, İstanbul merkezli olmak üzere 6 ilde eş zamanlı operasyonlar yapılmıştıraa.com.tr. Kendilerini yatırım danışmanı olarak tanıtan şüpheliler, ofis açıp seminerler düzenleyerek vatandaşları etkileyip onların kripto yatırımlarını yönetme vaadiyle dolandırmıştır. İstanbul İl Jandarma Siber Suçlar biriminin gerçekleştirdiği operasyonda 22 şüpheli gözaltına alınmış; aramalarda 427 adet banka ve kripto varlık hesabına el konulmuşturaa.com.tr. Bu örnek, Marmara Bölgesi özelinde kolluk kuvvetlerinin kripto dolandırıcılıklarına karşı aktif mücadele verdiğini göstermektedir. Yakalanan şüpheliler hakkında “bilişim sistemlerinin, banka veya kredi kurumlarının araç olarak kullanılması suretiyle nitelikli dolandırıcılık” suçundan işlem yapılmıştır ki bu, TCK 158/1-f bendine tekabül etmektedir (bu konuya ilerleyen bölümlerde değinilecektir).

Yine 2022 yılında basına yansıyan bir olayda, Türkiye’de faaliyet gösteren orta ölçekli bir kripto para borsası hakkında kullanıcılar peş peşe şikâyette bulunmuştur. İddialara göre platform, hiçbir gerekçe göstermeden hesapları kapatıp kullanıcıların kripto varlıklarına el koymaktaydıtrthaber.comtrthaber.com. Korkulan, bunun yeni bir “borsa vurgunu” (bir nevi ikinci bir Thodex vakası) olmasıydı. Nitekim mağdurlar savcılıklara suç duyurusunda bulunmuş ve ilgili platform hakkında derhal soruşturma başlatılmıştırtrthaber.com. Bu soruşturmada hukukçular, mağdurların nitelikli dolandırıcılık ve güveni kötüye kullanma suçlarından şikâyetçi olabileceklerini belirtmiştirtrthaber.com. Benzer bir biçimde, 2023 ve 2024 yıllarında da farklı illerde kripto para bahanesiyle oluşturulan saadet zincirleri, sahte madencilik çiftlikleri gibi dolandırıcılık yapılanmalarına karşı emniyet birimleri operasyonlar düzenlemiştir. İçişleri Bakanlığı verilerine göre 2025’e gelindiğinde Türkiye genelinde kripto paralara ilişkin suç örgütlerine yönelik kapsamlı operasyonlar yapılmış, yüz milyonlarca liralık haksız kazanç sağlayan kişiler yakalanarak adalete teslim edilmiştirtunagazete.comtunagazete.com. Bu operasyonlarda MASAK’ın (Mali Suçları Araştırma Kurulu) katkısıyla şüphelilerin banka ve kripto hesap hareketleri incelenmiş, bazı çetelerin hesaplarında toplam 1,7 milyar TL gibi devasa tutarlarda para akışı ortaya çıkarılmış ve bunlara el konulmuşturtunagazete.comtunagazete.com.

Yukarıda aktarılan örnekler, kripto para dolandırıcılığının Türkiye’de ulaştığı boyutu ve çeşitliliği çarpıcı biçimde göstermektedir. Özellikle İstanbul ve Marmara Bölgesi, hem kripto ekosisteminin merkezlerinden biri olması hem de finansal hareketliliğin yüksekliği nedeniyle bu tür suçlarda öne çıkmaktadır. Dolandırıcılar, kimi zaman teknolojinin getirdiği anonimliği kullanarak global çapta hareket etmekte, kimi zaman da yerel ofisler açıp yüz yüze güven ilişkileri kurarak geleneksel yöntemlerle insanları kandırmaktadır. Her iki durumda da sonuç, mağdurlar için ciddi maddi kayıplar ve adalet arayışı olmaktadır. Bu noktada, kripto dolandırıcılığına maruz kalan bireylerin sahip olduğu hukuki haklar ve başvurabilecekleri yollar hayati önem taşımaktadır. Makalenin devamında, mağdurların haklarının neler olduğu, nasıl suç duyurusunda bulunabilecekleri ve yasal süreçte hangi adımların atıldığı detaylı şekilde ele alınacaktır.

3. Kripto Dolandırıcılığı Mağdurlarının Hukuki Hakları

Kripto para dolandırıcılığına maruz kalan bir kişi, Türk hukuku çerçevesinde çeşitli hak ve imkânlara sahiptir. Mağdurlar açısından en temel hak, adli makamlara başvurarak adaletin sağlanmasını talep etme hakkıdır. Türk ceza hukukunda dolandırıcılık suçu, kamu düzenini ilgilendiren ve şikâyete tabi olmayan bir suçtur; bu da demektir ki mağdur, olayın öğrenildiği andan itibaren her zaman savcılığa suç duyurusunda bulunabilir ve devlet, yeterli şüphe varsa resen soruşturma açmakla yükümlüdür. Bu bölümde, kripto dolandırıcılığı mağdurlarının ceza soruşturması ve yargılaması sürecindeki hakları ile olası hukuk yolları ele alınacaktır.

Suç Duyurusunda Bulunma Hakkı: Her şeyden önce, dolandırıcılık mağduru olan kişinin Cumhuriyet Başsavcılığı’na suç duyurusunda bulunma hakkı vardır. Mağdur, ikametgâhının bulunduğu yerdeki veya suçun işlendiği yerdeki Cumhuriyet Savcılığı’na bir dilekçe ile başvurarak uğradığı dolandırıcılığı şikâyet edebilirtrthaber.com. Suç duyurusu için herhangi bir harç veya ücret gerekmemektedir; ceza soruşturması talebi devlet tarafından ücretsiz olarak değerlendirilir. Mağdurun, dilekçesinde maruz kaldığı eylemi tüm ayrıntılarıyla anlatması, varsa elindeki delilleri sunması ve sorumluların cezalandırılmasını talep etmesi yeterlidir. Başvurunun ardından Savcılık, olayı soruşturmak üzere harekete geçecektir (Soruşturma sürecinin adımları makalenin ilerleyen kısmında ayrıca ele alınacaktır).

Soruşturma ve Kovuşturmada Mağdur Hakları: Ceza Muhakemesi Kanunu (CMK), mağdur ve şikâyetçilere soruşturma ve dava sürecinde bazı özel haklar tanımıştır. CMK m.234’e göre mağdurun haklarından bazıları şunlardır:

• Delil Sunma ve Toplatılmasını İsteme Hakkı: Mağdur, soruşturma evresinde savcıdan olayla ilgili delillerin toplanmasını talep edebiliravenesteker.com. Örneğin dolandırıcılık olayına ilişkin kamera kayıtları, banka kayıtları veya dijital izler varsa bunların toplanmasını savcılıktan isteyebilir. Ayrıca kendi elindeki tüm kanıtları (yazışmalar, dekontlar, ekran görüntüleri vb.) teslim etme hakkına sahiptir.

• Bilgi Edinme ve Dosya İnceleme Hakkı: Mağdur, soruşturmanın akıbetini belirli aralıklarla savcılıktan sorabilir. Soruşturma tamamlandığında takipsizlik (kovuşturmaya yer olmadığı) kararı verilirse bu karardan haberdar edilme hakkı vardır. Kovuşturma açılırsa (dava açılırsa) iddianame ve dosya içeriğini görüp inceleyebilir. Ancak soruşturma aşamasında gizlilik kararı alınmışsa dosya inceleme kısıtlanabilir; bu durumda mağdur vekili (avukatı) atanmışsa, gizlilik halinde bile bazı temel belgelere erişim talep edebilir.

• Avukat Tutma ve Ücretsiz Avukat Talebi: Mağdur, sürecin her aşamasında bir avukatla temsil edilme hakkına sahiptir. Kripto dolandırıcılığı gibi karmaşık ve teknik boyutu olan konularda bir bilişim suçları avukatı ile çalışmak mağdurun lehine olacaktır. Eğer mağdur maddi imkânı elvermeyen biriyse, barodan CMK kapsamında ücretsiz bir avukat talep etme hakkı da (özellikle çocuk, engelli mağdurlar veya cinsel suç mağdurları için) mevcuttur.

• Kamu Davasına Katılma (Müdahil Olma) Hakkı: Savcılık tarafından açılan davada (ceza davasında), mağdur katılan sıfatı ile yer alabilir. Bunun için dava açıldıktan sonra mahkemeye bir dilekçe ile başvurarak davaya katılmak istediğini beyan etmelidir. Mahkeme, suçtan doğrudan zarar gördüğü anlaşılan mağdurun katılma talebini kabul edecektir. Katılan sıfatıyla mağdur, duruşmalara katılabilir, delil sunabilir, tanık dinletebilir, sanıklara veya tanıklara soru sorabilir, mütalaaya karşı beyanda bulunabilir. Bu hak, mağdurun davanın aktif tarafı olmasını ve hakkını daha etkin savunabilmesini sağlar.

• Tebligat ve Kararlardan Haberdar Olma Hakkı: Mağdur/katılan, duruşma günlerinden ve sonuç kararından haberdar edilmelidir. Özellikle hüküm açıklandığında, mağdur da kararın sonucunu ve gerekçesini öğrenme hakkına sahiptir. Eğer ilk derece mahkemesi sanık hakkında beraat veya ceza verilmesine yer olmadığı kararı verirse, mağdur bu karara karşı istinaf yoluna (bölge adliye mahkemesine) başvuru hakkına sahiptir. Aynı şekilde, savcılık soruşturma sonunda takipsizlik kararı verirse, mağdur bu karara CMK 173 uyarınca itiraz edebilir. Yani dosyanın kapatılmasına karşı, bulunduğu yerdeki ağır ceza mahkemesi başkanlığına itiraz ederek soruşturmanın tekrar açılmasını talep edebilir.

Maddi Zararın Tazmini ve Diğer Hukuki Yollar: Ceza davası sürecinin yanı sıra, dolandırıcılık mağdurlarının uğradıkları maddi zararın giderilmesi de önemli bir konudur. Türk hukukunda, ceza yargılaması sırasında manevi tazminat veya maddi tazminat taleplerinin doğrudan karara bağlanması sınırlıdır; genellikle bu tür talepler için ayrı bir hukuk davası (tazminat davası) açılması gerekmektedir. Bununla birlikte, kripto dolandırıcılığı vakalarında çoğu zaman savcılık soruşturma aşamasında şüphelilerin banka hesaplarına, taşınmazlarına veya kripto varlık hesaplarına el koyma yoluna gitmektediraa.com.trtunagazete.com. Bu, suçtan elde edilen gelirlerin kaçırılmasını önlemek ve ileride mağdurlara iade edilebilmesini sağlamak içindir. Eğer soruşturma sonucunda dava açılır ve sanık mahkûm olursa, genellikle mahkeme kararında suçtan elde edilen paraların müsaderesine (devletçe zoralımına) ve mümkünse mağdurlara iadesine karar verilir. Örneğin, birçok kripto dolandırıcılığı davasında mahkemeler sanığın cüzdanından el konulan kripto paraların hak sahiplerine iadesini hükme bağlamıştır. Bu süreçte mağdurun yapması gereken, yargılama sırasında talebini dile getirmek ve zararının tutarını mahkemeye bildirmektir.

Ayrıca mağdur, isterse ceza davasından bağımsız olarak hukuk mahkemelerinde de dava açabilir. Dolandırıcı hakkında haksız fiil sorumluluğu kapsamında maddi ve manevi tazminat istemli bir dava yoluyla zararının karşılanmasını talep etme hakkı bulunmaktadır. Ancak uygulamada, eğer ceza davası sürüyorsa hukuk yargılaması genellikle bekletilir; ceza davasının sonucuna göre, özellikle mahkûmiyet çıkmışsa hukuk davası kolaylaşır. Mahkûmiyet hükmü, dolandırıcılık fiilinin gerçekleştiğini ortaya koyduğundan tazminat davasında güçlü bir delil teşkil eder.

İdari Makamlara Başvuru: Kripto para dolandırıcılığı ile ilgili olarak mağdurların başvurabileceği bazı idari merciler de vardır. Örneğin, eğer dolandırıcılık bankacılık sistemi aracılığıyla gerçekleşmişse (örneğin bir dolandırıcıya banka havalesi yapıldıysa) mağdur Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) veya Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası gibi kurumlara durumu bildirebilir. Bu kurumlar, kendi yetki alanlarına giren konularda gerekli denetimleri yapabilir veya bankalara uyarılarda bulunabilir. Ancak doğrudan bir idari yaptırım yerine, bu yollar genelde dolaylıdır ve esasen cezai süreç yanında destekleyici niteliktedir.

Özetle, kripto para dolandırıcılığı mağdurları yalnız değildir ve hukuk onlara birçok hak tanımaktadır. Suç duyurusunda bulunmak, soruşturma ve dava süreçlerini takip etmek ve katılmak, delillerini etkin şekilde sunmak, gerektiğinde avukat desteği almak mağdurların temel haklarındandır. Aynı zamanda uğradıkları maddi kayıpları geri alabilmek için yasal yollar mevcuttur. Bu haklarını bilinçli şekilde kullanan mağdurlar, dolandırıcıların adalet önünde hesap vermesine ve mümkün olan en yüksek oranda zararın tazminine katkı sağlayabilirler. Makalenin devamında, özellikle suç duyurusu aşamasına odaklanılarak bir şikâyet dilekçesinin nasıl hazırlanacağı teknik detaylarıyla anlatılacaktır.

4. Suç Duyurusu Dilekçesi Hazırlama Rehberi (Teknik Detaylı)

Kripto dolandırıcılığına maruz kalan bir kişinin adalet sürecini başlatması için en kritik adım, Cumhuriyet Başsavcılığı’na verilecek suç duyurusu dilekçesini hazırlamaktır. Suç duyurusu dilekçesi (şikâyet dilekçesi), mağdurun uğradığı olayı resmi makamlara ilettiği ve soruşturma açılmasını talep ettiği belgedir. Dilekçenin doğru ve eksiksiz hazırlanması, soruşturmanın etkinliği açısından büyük önem taşır. Bu bölümde, kripto para dolandırıcılığına ilişkin bir suç duyurusu dilekçesinin hangi unsurları içermesi gerektiği ve teknik olarak nasıl düzenleneceği adım adım açıklanmaktadır.

Dilekçe Hazırlamadan Önce: Dilekçeyi yazmaya başlamadan evvel mağdurun yapması gereken bazı hazırlıklar vardır. Öncelikle, dolandırıcılık olayının tarihsel sırasını ve önemli detaylarını netleştirmek faydalı olacaktır. Kendi hafızasında olay örgüsünü kronolojik olarak yazıya dökmek, dilekçede hatasız ve tutarlı bir anlatım sunmayı kolaylaştırır. Ayrıca elindeki tüm delilleri (yazışma ekran görüntüleri, e-posta yazışmaları, kripto transferlerinin işlem ID’leri, banka dekontları, vs.) bir araya toplayıp kategorize etmelidir. Gerekirse bu delillerin kopyalarını dilekçe ekine hazırlamalıdır.

Suç Duyurusu Dilekçesinin Bölümleri: Akademik usulde ve uygulamada bir suç duyurusu dilekçesi genellikle şu bölümlerden oluşur:

1. Başlık ve Yetkili Makam: Dilekçenin sağ üst köşesinde veya başında, başvurulan makam belirtilir. Örneğin: “İSTANBUL CUMHURİYET BAŞSAVCILIĞI’NA” şeklinde. Yetkili savcılık, olayın gerçekleştiği yer veya şüphelinin bulunduğu yer olabilir. Kripto dolandırıcılığı coğrafi olarak internet ortamında cereyan etse bile, mağdur genellikle kendi ikamet yerindeki savcılığa başvurabilirtrthaber.com. İstanbul veya Marmara Bölgesi’nde olanlar, bulundukları ilçenin adliyesindeki Başsavcılığa hitaben dilekçelerini yazarlar.

2. Şikâyetçi Bilgileri: Mağdur, kendi kimlik ve iletişim bilgilerini dilekçede belirtmelidir. İsim-soyisim, TC kimlik numarası, adres ve telefon/e-posta bilgileri yazılır. Bu bilgiler hem resmi tebligatların yapılabilmesi hem de kimlik tespiti için gereklidir. (Not: Dilekçe kamuya açık bir belge değildir, savcılık dosyasında kalır; bu nedenle kişisel verilerin dilekçede kullanılmasında sakınca yoktur.)

3. Şüpheli(ler) Bilgileri: Eğer mağdur, kendisini dolandıran kişinin/kişilerin kimliğini veya varsa unvanını biliyorsa bunları da yazmalıdır. Çoğu kripto dolandırıcılık vakasında failin gerçek kimliği belirsiz olabilir; bu durumda “Şüpheli: Kimliği henüz bilinmeyen kişi veya kişiler” şeklinde bir ifade kullanılabilir. Eğer biliniyorsa, örneğin dolandırıcının kullandığı banka hesap bilgileri, kullanıcı adı, şirket adı, web sitesi adresi gibi detaylar burada verilebilir.

4. Konu: Dilekçede, bir satır halinde başvurunun özeti niteliğinde konu belirtilmesi tavsiye edilir. Örneğin: “Konu: Kripto varlık kullanılarak nitelikli dolandırıcılık suçu hakkında suç duyurusudur.” Bu, savcılığın dosyayı tasnif ederken konuyu hemen anlayabilmesi için yararlıdır.

5. Olayın Özeti ve Açıklamalar: Bu bölüm, dilekçenin en önemli kısmıdır. Mağdur, kendi başından geçen olayı tüm detaylarıyla ve kronolojik sırayla anlatmalıdır. Açık, anlaşılır ve mümkün olduğunca somut ifadeler kullanılmalıdır. Tarihler verilerek “Şu tarihte şu kişiyle Telegram üzerinden tanıştım, bana şöyle bir yatırım teklif etti…; şu kadar USDT’yi bana verdiği cüzdan adresine aktardım…; daha sonra paramı çekmek istediğimde hesaplarımın kapatıldığını gördüm…” gibi. Anlatımda kendi yorumlarınızdan ziyade olgulara yer vermek esastır. Eğer failin sizi aldattığı sözler veya yazışmalar varsa, bunlardan alıntılar yaparak (tırnak içinde) belirtmek iyi olur. Bu kısımda “… suretiyle nitelikli dolandırıcılık suçunun işlendiğini değerlendirmekteyim” gibi hukuki nitelendirme ifadelerine de yer verilebilir ancak bunlar zorunlu değildir – savcı zaten kendi hukukî değerlendirmesini yapacaktır. Yine de mağdurun, yaşananların TCK kapsamında dolandırıcılık olduğunu düşündüğünü ifade etmesi bilgilendirici olur.

6. Deliller: Olay anlatımının akışında veya sonunda, elinizdeki delilleri maddeler halinde sıralayınız. Örneğin: “Deliller: 1- Olayla ilgili WhatsApp yazışmalarının ekran görüntüleri (EK-1, 5 sayfa); 2- X isimli kripto para borsasındaki hesabımın işlem geçmişi (EK-2); 3- Şüpheliye ait olduğu iddia edilen banka hesap dekontları (EK-3); 4- Tanık Ahmet Yılmaz’ın iletişim bilgileri (şahit olarak dinlenebilir)”. Delillerin numaralandırılıp ek yapılması, dosyanın takibini kolaylaştırır. Eğer bazı deliller elinizde yok ancak varlığını biliyorsanız, bunların savcılıkça toplanmasını da talep edebilirsiniz (örneğin “... tarihli banka kamera kayıtlarının incelenmesini talep ediyorum” gibi).

7. Hukuki Dayanaklar (İhtiyari): Dilekçede bulunması zorunlu olmamakla birlikte, bazı mağdurlar veya avukatlar bu kısımda olaya uygulanabilir hukuk maddelerini sıralar. Örneğin: “Türk Ceza Kanunu m.157 ve özellikle m.158/1-f uyarınca bu eylem nitelikli dolandırıcılık suçunu oluşturmaktadır” şeklinde. Ayrıca Türk Ceza Kanunu’nun ilgili dolandırıcılık maddesinin tanımını kısaca aktarmak da mümkündüraslanduran.comaslanduran.com. Bu, savcıya yasal çerçeveyi hatırlatma amacını taşır fakat zorunlu değildir.

8. Sonuç ve Talep: Dilekçenin sonunda, mağdurun devletten ne talep ettiği net biçimde yazılır. Genellikle standart bir ifade şöyledir: “Yukarıda arz edilen nedenlerle, üzerime atılı suçu işleyen kişi veya kişiler hakkında gerekli soruşturmanın yapılarak kamu davası açılmasını, soruşturma sırasında mağduriyetimin giderilmesi için gerekli tedbirlerin alınmasını saygılarımla arz ve talep ederim.” Bu kısımda, eğer özel bir talep varsa o da belirtilmelidir. Örneğin, dolandırıcının tespit edilmesi halinde tutuklanması veya kaçma şüphesi varsa yurtdışı çıkış yasağı konulması, mağdurun parasının tutulduğu tespit edilen bir hesap varsa o hesaba tedbir konulması gibi özel talepler iletilebilir. Hatta kripto varlıklarda teknik olarak hızlı el değiştirme olabildiği için, mağdur elindeki verilerle şüphelinin cüzdan adresini belirledi ise, bu cüzdandaki varlıklara el konulması talebini de ayrıca vurgulayabilir.

9. Tarih ve İmza: Dilekçenin sonuna başvuru tarihi atılmalı ve şikâyetçi mağdur tarafından imzalanmalıdır. Eğer vekil (avukat) aracılığıyla yapılıyorsa avukat da imzalar ve vekâletname eklenir.

Dilekçede Üslup ve Dikkat Edilecek Hususlar: Dilekçe yazarken resmi ve saygılı bir dil kullanılmalıdır. Savcılık makamına hitaben yazıldığı için “arz ederim” gibi ifadelerle bitirilmesi uygundur. İmla kurallarına dikkat edilmeli, mümkünse kısa paragraflar halinde ve madde madde anlatım tercih edilmelidir (yoğun metinler yerine net ifade edilen maddeler savcı için daha okunur olacaktır). Kişisel öfke veya hakaret içeren ifadelerden kaçınılmalı; sadece durumu tarif eden ve talepte bulunan bir dil kullanılmalıdır. Unutulmamalıdır ki dilekçede ileri sürülen iddialar, iftira niteliğinde olmamalı, iyi niyetli bir hukuki yardım talebi niteliği taşımalıdır.

Örnek (Temsili) Bir Başlangıç: Aşağıda, kurgu bir senaryo için suç duyurusu dilekçesinin giriş kısmına örnek veriyoruz (yalnızca format ve üslup açısından fikir vermek amacıyla):

markdown

KopyalaDüzenle

İSTANBUL CUMHURİYET BAŞSAVCILIĞI’NA Şikâyetçi : [Ad Soyad, T.C. Kimlik No, Adres] Şüpheli : [Varsa Ad Soyad veya rumuz; yoksa “Kimliği belirsiz kişi veya kişiler”] Konu : Kripto para vasıtasıyla nitelikli dolandırıcılık suçu hakkında suç duyurusudur. AÇIKLAMALAR: 1. Ben şikâyetçi, sosyal medya üzerinde “KriptoUzmanı” kullanıcı ismiyle tanınan ... (Profil linki: ... ) adlı kişi ile 2025 yılı Mart ayı içinde tanıştım. Bu kişi kendisini kripto para traderı ve danışmanı olarak tanıtmış, yüksek kazanç vaat eden bir yatırım fırsatından bahsetmiştir. 2. Şüpheli, 10 Mart 2025 tarihinde bana WhatsApp üzerinden ulaşıp elinde çok kârlı bir “coin” olduğu, kısa sürede %100 kazanç sağlayabileceği yönünde mesajlar atmıştır (EK-1’de ilgili WhatsApp yazışma dökümü sunulmuştur). Beni ikna etmek için geçmiş işlemlerinden sahte olabilecek ekran görüntüleri paylaşmıştır. 3. Bu kişiyle yaptığım görüşmeler neticesinde, bana verdiği TRXX... kodlu cüzdan adresine 1 Bitcoin (BTC) transfer ettim (EK-2: ilgili blockchain işleminin çıktısı). Ayrıca şüphelinin yönlendirmesiyle, kendi BorsaX hesabımdan şüphelinin verdiği banka hesabına 200.000 TL havale yaptım (EK-3: Havale dekontu). 4. Şüpheli ilk etapta yatırımımın kâr ettiğini söyleyip bana BorsaX üzerinde gösterilen sahte bakiyeler sundu. Ancak 20 Mart 2025’te paramı geri çekmek istediğimde, BorsaX hesabım kapatıldı ve şüpheliye ulaşamadım...

Yukarıdaki örnek, dilekçenin nasıl yapılandırılabileceğine dair bir fikir vermektedir. Her somut olayın ayrıntıları farklı olacağından, mağdur kendi durumuna göre dolduracaktır. Dilekçenin tam metninde tüm ayrıntılar ve ekler belirtilecek, sonuç kısmında da soruşturma talebi yinelenecektir.

Dilekçenin Verilmesi: Dilekçeyi hazırladıktan sonra, mağdur şahsen savcılığa giderek Evrak Kayıt bölümüne teslim edebilir. Bir nüshasını kendisine alındı kaşesiyle geri alması tavsiye edilir. Alternatif olarak, UYAP sistemi üzerinden bir avukat aracılığıyla elektronik olarak da suç duyurusu gönderilebilir. Hatta e-Devlet üzerinden “CİMER” gibi kanallarla şikâyet gönderilse bile, en etkili ve doğrudan yol bizzat savcılığa dilekçe vermektir. Suç duyurusunun ardından savcılık, soruşturma numarası vererek olayı incelemeye başlayacaktır.

Sonuç olarak, düzgün hazırlanmış bir suç duyurusu dilekçesi, kripto dolandırıcılığı gibi karmaşık vakalarda sürecin sağlıklı ilerlemesinin ilk anahtarıdır. Mağdurun kendi anlatımını net bir şekilde aktarması ve tüm delillerini sunması, savcılığın hızlı hareket etmesine ve doğru yönde araştırma yapmasına yardımcı olacaktıraslanduran.com. Bir sonraki bölümde, özellikle İstanbul ve Marmara Bölgesi perspektifinde kripto dolandırıcılığı vakalarının soruşturma aşamasında nasıl ele alındığı ve bu süreçte dikkat çeken noktalar incelenecektir.

5. İstanbul ve Marmara Bölgesi’nde Kripto Dolandırıcılığı Vakaları

İstanbul ve çevresi, Türkiye’nin finansal ve teknolojik merkezi olarak kripto para kullanımının en yoğun olduğu bölgelerin başında gelmektedir. Bu durum, maalesef kripto para üzerinden işlenen suçların da bu bölgede daha sık gündeme gelmesine yol açmaktadır. İstanbul Emniyeti ve Jandarması bünyesinde faaliyet gösteren Siber Suçlarla Mücadele birimleri, son yıllarda kripto varlıklarla ilişkili dolandırıcılık şebekelerine karşı çok sayıda operasyon gerçekleştirmiştir. Bu bölümde, İstanbul ve Marmara Bölgesi özelinde öne çıkan bazı vakalar ile bölgedeki eğilimler değerlendirilecek; ayrıca bölgeye özgü bazı hususlar irdelenecektir.

İstanbul’un Kripto Merkezi Rolü: İstanbul, Türkiye’de kripto para borsalarının çoğunun merkezi olması, kullanıcı sayısının fazlalığı ve finans sektörünün kalbi olması nedeniyle kripto parayla ilgili suçlarda da merkezî bir konumdadır. Özellikle 2021-2022 yıllarında Thodex gibi büyük kripto borsalarının merkezlerinin İstanbul’da olması, yaşanan mağduriyetlerin de bu şehirde yoğunlaşmasına sebep olmuştur. Thodex vakasında görüldü ki İstanbul, ülke çapındaki kripto yatırımcılarının buluşma noktası haline gelmiş; platformun çöküşüyle en büyük etki İstanbul’da hissedilmiştir. İstanbul Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülen bu davada mahkeme, sanıkları binlerce kez mükerrer dolandırıcılık ve kara para aklama suçlarından mahkûm etmiş, on binlerce yıl hapis ve milyonlarca lira adlî para cezası ile cezalandırmıştırbbc.combbc.com. Bu, ülke genelinde kripto suçlarına bakışta bir dönüm noktası olmuş ve “İstanbul, dijital çağın finans suçlarıyla mücadelede ön safta” algısını pekiştirmiştir.

Marmara Bölgesi Genel Görünümü: Marmara Bölgesi genelinde, İstanbul dışında Kocaeli, Bursa, Tekirdağ, Sakarya gibi sanayisi gelişmiş ve nüfus yoğunluğu yüksek illerde de kripto dolandırıcılığı vakalarına rastlanmıştır. Örneğin Tekirdağ’da 2024 yılında gerçekleştirilen bir operasyonda, sosyal medyada oluşturdukları sahte yatırım grupları aracılığıyla kripto para vaadiyle para toplayan 5 kişilik bir çete yakalanmıştır. Bursa’da 2023’te bir muhasebe ofisi görünümlü işletmeden idare edilen ve çok sayıda kişiyi Bitcoin madenciliği bahanesiyle dolandıran bir oluşum ortaya çıkarılmıştır. Bu tür örnekler, Marmara Bölgesi’nin genel olarak ekonomik aktivitenin yüksek olduğu her noktasında kripto para istismarının yaşanabildiğini göstermektedir.

Bölgesel Operasyonlar ve İşbirlikleri: İstanbul’daki güvenlik birimleri, Marmara’nın diğer illerindeki emniyet ve jandarma teşkilatlarıyla sıkı bir işbirliği içinde hareket etmektedir. Zira kripto dolandırıcılık faaliyetleri coğrafi sınır tanımaksızın birkaç ilde birden sürdürülebilmektedir. Nitekim İstanbul merkezli bir soruşturma kapsamında Bursa, Balıkesir ve Kocaeli’de eş zamanlı baskınlar yapılması sıkça görülen bir durumdur. 2025 yılı Mayıs ayında İçişleri Bakanlığı koordinasyonunda yapılan bir operasyon dalgasında, Antalya, Artvin, Adana ve Balıkesir merkezli dört ayrı dolandırıcılık örgütüne aynı anda darbe indirilmiş; toplam 64 kişi gözaltına alınmıştırtunagazete.comtunagazete.com. Bu örgütlerden biri, kripto para da dahil çeşitli yöntemlerle vatandaşları dolandıran bir yapıyı içeriyordu. Operasyon neticesinde bu şebekenin 18 ayrı kripto varlık hesabına el konulmuş ve milyonlarca lira değerinde varlık koruma altına alınmıştırtunagazete.comtunagazete.com. Bu örnek, Marmara Bölgesi de dâhil olmak üzere ülke genelinde kriptoyla ilintili suçların takibinde topyekûn bir çaba harcandığını göstermektedir.

İstanbul’da Uzmanlaşmış Birimler: İstanbul Emniyet Müdürlüğü bünyesinde Bilişim Suçları ve Siber Suçlarla Mücadele Şube Müdürlüğü, kripto paraların karıştığı suçların soruşturulmasında önemli rol oynar. Bu birimde çalışan uzmanlar, blockchain analizleri yapabilmekte, kripto para transferlerini izleyebilecek yazılımlar kullanmaktadır. Ayrıca MASAK İstanbul birimi de, kripto borsalarıyla koordinasyon halinde şüpheli işlem bildirimlerini incelemekte ve gerektiğinde bu işlemleri dondurabilmektedir. İstanbul’daki savcılıklar, gerektiğinde SPK, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) ve Merkez Bankası gibi kurumlardan da destek alabilmektedir. Örneğin lisanssız faaliyet gösteren bir kripto platformu tespit edildiğinde, SPK ile iletişime geçilip platformun kapatılması veya erişiminin engellenmesi sağlanabilmektedir.

Yöresel Farkındalık ve Eğitim: Marmara Bölgesi, kripto paralar konusunda bilinç düzeyinin de nispeten yüksek olduğu bir yerdir. Birçok üniversite ve teknopark, blockchain teknolojisi ve kripto varlıklar üzerine çalışmalar yapmakta, etkinlikler düzenlemektedir. Bu durum, hem fırsatlar hem riskler konusunda bölge insanının daha bilgili olmasını sağlamıştır. İstanbul ve çevresinde son dönemde barolar ve meslek örgütleri de kripto para hukuku ve suçları konusunda seminerler, paneller düzenleyerek hem avukatları hem vatandaşları bilgilendirmektedir. Örneğin İstanbul Barosu’nda “Kripto Para Dolandırıcılıkları ve Hukuki Çözümler” konulu sertifika programları yapılmıştır. Bu tür eğitim faaliyetleri, mağdurların hak arama yollarını öğrenmesinde olumlu rol oynamaktadır.

Basın ve Toplumsal Duyarlılık: İstanbul medyası ve ulusal basın da kripto dolandırıcılığı hikâyelerine geniş yer vermektedir. Özellikle büyük vakalar manşetlere taşınmakta, dolandırıcıların yöntemleri kamuoyu ile paylaşılmaktadır. Örneğin, 2022 yılında gündeme gelen “Yeni bir Thodex vakası mı?” başlıklı haberlerde, adı geçen borsanın kullanıcılarının hesaplarının kapatıldığı ve paralarına ulaşılamadığı belirtilerek bu duruma karşı kullanıcıların savcılıklara başvurduğu anlatılmıştırtrthaber.comtrthaber.com. Bu haberler sayesinde birçok kişi benzer tuzaklara düşmekten korunmuş veya mağdur olduğunu fark ederek geç kalmadan adım atabilmiştir.

Sonuç olarak, İstanbul ve Marmara Bölgesi, kripto para dolandırıcılığıyla mücadelede hem yoğun vaka sayısıyla hem de geliştirilen çözüm mekanizmalarıyla dikkat çekmektedir. Bölgedeki kolluk birimleri ve yargı mercileri, teknik uzmanlıklarını artırarak suç şebekelerine göz açtırmamaya çalışmaktadır. Mağdurlar cephesinde ise bilinçlenme ve hak arama yönünde bir ilerleme gözlenmektedir. Bu bölgeden yansıyan tecrübeler, Türkiye’nin geneli için de yol gösterici olmaktadır. Devam eden bölümlerde, kripto dolandırıcılığı vakalarının TCK ve CMK çerçevesindeki hukuki değerlendirmesi, dijital delillerin toplanması, uygulanan yaptırımlar ve soruşturma sürecinin işleyişi gibi konular ele alınacak, böylece hem bölgesel hem genel düzeyde hukuk sistemimizin bu suç tipine yaklaşımı bütüncül bir şekilde ortaya konulacaktır.

6. CMK ve TCK Çerçevesinde Değerlendirme

Kripto para dolandırıcılığı vakalarının hukuki açıdan doğru nitelendirilmesi ve mevzuat çerçevesine oturtulması, soruşturma ve kovuşturma süreçlerinin sağlıklı ilerleyebilmesi için esastır. Türkiye’de kripto varlıklara özgü ayrı bir cezai düzenleme bulunmamaktadıraslanduran.com. Bu nedenle, kripto paralar kullanılarak işlenen dolandırıcılık eylemleri mevcut ceza kanunu hükümleri kapsamında değerlendirilir. Bu bölümde, Türk Ceza Kanunu (TCK) ve Ceza Muhakemesi Kanunu (CMK) perspektifinden kripto dolandırıcılığı suçunun unsurları, niteliği ve uygulanacak hükümler incelenecektir.

TCK Kapsamında Suçun Niteliği: Türk Ceza Kanunu’nda “kripto para dolandırıcılığı” adıyla müstakil bir suç tipi düzenlenmemiştiraslanduran.com. Ancak bu, hukuki boşluk olduğu anlamına gelmez; mevcut kanun maddeleri bu fiilleri kapsayacak şekilde uygulanmaktadır. Öncelikle, bir kripto dolandırıcılık vakasında gerçekleşen eylem tipik olarak TCK m.157 (Basit Dolandırıcılık) veya TCK m.158 (Nitelikli Dolandırıcılık) kapsamına girmektedir.

• TCK m.157 Basit Dolandırıcılık: Kanunun 157. maddesi, dolandırıcılık suçunu genel hatlarıyla tanımlar: “Hileli davranışlarla bir kimseyi aldatıp, onun veya başkasının zararına, kendisine veya başkasına bir yarar sağlama” fiilini suç olarak tanımlaraslanduran.com. Kripto para vakalarında da mağdurun bir hile sonucu aldatılması ve varlığının haksız biçimde fail tarafından ele geçirilmesi söz konusudur. Basit dolandırıcılık suçu için öngörülen ceza 1 yıldan 5 yıla kadar hapis ve adli para cezasıdır (TCK 157/1). Ancak kripto paralar genellikle internet ve bilişim sistemleri aracılığıyla aldatma eylemine konu olduğundan, çoğu vaka nitelikli hal kapsamına girecektir.

• TCK m.158 Nitelikli Dolandırıcılık: Kanunun 158. maddesi, dolandırıcılık suçunun daha ağır cezayı gerektiren nitelikli halleri düzenler. Bu halleri tek tek sayan maddede, kripto para dolandırıcılığına doğrudan değinilmemiş olsa da, fiilen bu suçun kapsamına uyan bentler vardır. Özellikle TCK m.158/1-(f) bendi: “Bilişim sistemlerinin, banka veya kredi kurumlarının araç olarak kullanılması suretiyle” dolandırıcılık yapılmasını nitelikli hal olarak belirleraslanduran.com. Kripto paralar elektronik ortamda işlem gördüğü ve genellikle internet üzerinden yürütülen faaliyetlerle (bilişim sistemi) gerçekleştirilmiş aldatmalar içerdiği için, TCK 158/1-f uygulamada en çok kullanılan hüküm olmaktadıraslanduran.com. Bu bent kapsamına giren dolandırıcılık suçlarında ceza 3 yıldan 10 yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adli para cezasıdır. Nitekim hukukçular da kripto para dolandırıcılığının TCK 158/1-f kapsamına girdiğini ve “nitelikli dolandırıcılık” sayıldığını vurgulamıştırdha.com.trdha.com.tr. Bu hukuki nitelendirme, kriptoyla işlenen dolandırıcılıklara daha caydırıcı cezalar öngörülmesi sonucunu doğurmaktadır.

• TCK 158’de başka bentler de bulunmaktadır ki bazı durumlarda onlar da devreye girebilir. Örneğin 158/1-(a) bendi “dini inanç ve duyguların istismarı” ile dolandırıcılık halini düzenler. Eğer kripto dolandırıcılığı, dini temalar kullanılarak (örneğin “İslami coin”, “hayır işi” adı altında) yapıldıysa bu bent tartışılabilir. Yine 158/1-(g) bendi “Kişinin kendisini kamu görevlisi veya banka, sigorta ya da kredi kurumlarının çalışanı olarak tanıtması suretiyle” dolandırıcılığı ağırlaştırır. Bazı kripto vakalarında dolandırıcılar kendilerini banka görevlisi ya da finans uzmanı olarak tanıttıklarından bu bent de uygulanabilir. Özetle, somut olaya göre TCK 158 içindeki diğer uygun nitelikli haller de değerlendirilir. Ancak bilişim sistemleri aracılığı faktörü neredeyse tüm kripto vakalarında mevcut olduğundan, 158/1-f bentinin uygulanması tipiktir.

• TCK m.158 ayrıca suçun örgütlü olarak işlenmesi (158/1-j bendi) veya tüzel kişi yararına işlenmesi gibi halleri de kapsar. Kripto çeteleri genelde organize şekilde hareket ettiğinden ve bazen şirket görünümlü yapılar oluşturduğundan, bu bentler de iddianamelerde yer alabilir. Örgütlü dolandırıcılık, cezada artırım (suç işlemek için teşkil edilen örgüt suçu ayrıca) getirebilir.

Dolandırıcılık mı Hırsızlık mı? Kripto paralarla ilgili suçlarda bazen kavram karmaşası olabilmektedir: Bir kişinin cüzdanından habersizce kripto para çalınsa bu hırsızlık mı yoksa dolandırıcılık mıdır? Türk Ceza Hukuku’nda hırsızlık, zilyedinin rızası olmadan bir malın bulunduğu yerden alınması şeklinde tanımlanır (TCK 141). Kripto parada fiziken bir “alma” durumu olmadığından ve çoğunlukla mağdurun kandırılması söz konusu olduğundan, kripto kayıpları hırsızlık değil dolandırıcılık olarak ele alınıraslanduran.com. Örneğin bir hacker, kişinin cüzdanına girip kripto parayı kendi adresine gönderse – burada mağdurun herhangi bir rızası veya kandırılması yok, direkt sızma var – bu durumda TCK 244 (bilişim sistemine girme ve veriyi değiştirme suçu) ile birlikte hırsızlık hükümleri tartışılabilir. Ancak pratikte yaşanan olayların büyük çoğunluğu, mağdurun dolandırıcı tarafından ikna edilmesi suretiyle parayı bizzat transfer etmesi veya bilgilerini vermesi şeklinde olduğu için, dolandırıcılık suçu oluşmaktadıraslanduran.com. Kısacası, bir kripto varlığın ele geçirilmesi mağdurun iradesi aldatılarak oluyorsa dolandırıcılık; mağdurun hiçbir dahli olmadan doğrudan çalınma (hack) varsa bilişim suçu-hırsızlık kombinasyonu söz konusu olabilir.

Ceza Muhakemesi Yönünden Hususlar: CMK açısından, kripto dolandırıcılığı soruşturmalarında dikkat edilmesi gereken bazı özel noktalar vardır. Öncelikle, yetki meselesi: Suçun işlendiği yer çoğu zaman siber uzay olduğu için, hangi savcılığın yetkili olduğu tartışma yaratabilir. Uygulamada mağdurun şikâyet ettiği yer savcılığı olaya el koymaktadır. Eğer farklı illerde mağdurlar varsa ve aynı organize yapının parçasıysa, soruşturmalar birleştirilip tek elde de yürütülebilir (örneğin Thodex soruşturmasını İstanbul Anadolu Başsavcılığı merkezileştirmişti). CMK’ya göre birden fazla yerin yetkisi kesişirse ilk el koyan savcılık dosyayı yürütebilir.

Soruşturmada koruma tedbirlerinin uygulanması da CMK boyutuyla önem arz eder. Özellikle aramalar ve el koymalar: Dolandırıcıların ofislerinde, evlerinde dijital materyaller (bilgisayar, donanım cüzdan vs.) bulunabilir. Savcılık, sulh ceza hâkiminden alacağı kararla bu yerlere arama yapıp dijital cihazlara el koyabilir. El konulan dijital materyallerin incelenmesi CMK 134 kapsamında yapılır; gerekirse hard disk imajları alınarak dijital analiz gerçekleştirilir. Ayrıca iletişimin tespiti (CMK 135) ve teknik takip (CMK 140) gibi yöntemler de, eğer ortada örgütlü bir suç varsa, mahkeme kararıyla kullanılabilir. Örneğin şüphelilerin telefon görüşmeleri dinlenerek kimlerle irtibatlı oldukları, ağın büyüklüğü tespit edilebilir.

Bir diğer kritik nokta, para ve mal varlığı değerlerine el koyma ve müsadere tedbirleridir. CMK 128, suçtan elde edildiği düşünülen mal varlığı değerlerine soruşturma sırasında el konulabilmesini düzenler. Kripto paralar için de teorik olarak CMK 128 uygulanabilir; pratikte bu genelde borsalardaki hesaplara bloke koyma şeklinde olur. Örneğin savcılık, MASAK ile işbirliği yaparak şüphelinin yerli bir kripto borsadaki hesabındaki varlıklara el koyma kararı aldırabilir (ki yukarıda örnek verildiği üzere yüzlerce hesap dondurulmuşturaa.com.tr). Yabancı borsalardaki veya özel cüzdanlardaki varlıklara el koymak teknik olarak zordur; ancak şüphelinin elinde fiziksel bir donanım cüzdan ele geçirilirse ona CMK 123 vd. uyarınca el koyup içindeki varlıkları devlet güvencesine almak mümkün olabilir.

Uluslararası Boyut: Kripto dolandırıcılığı sınır aşan bir suç tipi olabilir. Failin yurt dışında bulunması veya paranın yurt dışındaki borsalara aktarılması durumunda, uluslararası adli yardım mekanizmaları devreye girer. Adalet Bakanlığı aracılığıyla ilgili ülkeye suçlunun iadesi talebi (örneğin Thodex kurucusunun Arnavutluk’tan iadesi gibibbc.combbc.com) ya da oradaki mal varlıklarına el konulması talebi iletilebilir. İnterpol üzerinden kırmızı bülten çıkarılması da sık rastlanan bir uygulamadır. TCK m.158’de öngörülen yüksek cezalar sayesinde, birçok ülke bu suçluları Türkiye’ye iade konusunda istekli davranabilmektedir.

Güveni Kötüye Kullanma vs Dolandırıcılık: Bazı kripto vakalarında, fail ile mağdur arasında önceden bir güven ilişkisi bulunabilir (örneğin arkadaş, akraba veya danışman sıfatıyla). Bu durumda fail mağdurun varlıklarını alıp amacı dışında kullanmışsa TCK m.155 Güveni Kötüye Kullanma suçu da oluşabilir. Nitekim, bir borsa platformunun kullanıcılarının parasına el koyması eylemi kimi hukukçularca dolandırıcılığın yanı sıra güveni kötüye kullanma olarak da değerlendirilmektedirtrthaber.com. Güveni kötüye kullanma, daha düşük ceza öngören (6 aydan 2 yıla kadar hapis, nitelikli halinde 1 ila 7 yıl) bir suç olsa da dolandırıcılıkla birlikte uygulanabilir. Uygulamada savcılar, emin olmak adına bazen her iki suçtan birden iddianame düzenlemekte, mahkeme hangisinin şartları oluşmuşsa ona hükmetmektedir.

Toplu Suçlar ve Mağdurlar: Kripto dolandırıcılığı genellikle birden fazla kişiyi hedef alır. TCK’da zincirleme suç (m.43) hükümleri bir fiille birden fazla kişiye karşı dolandırıcılık işlendiğinde gündeme gelir. Fakat eğer dolandırıcı birden çok kişiyi ayrı ayrı aldattıysa her mağdur ayrı bir suç sayılabilir. Bu ayrım ceza miktarında önemli rol oynar; mahkemeler binlerce yıl ceza verirken her mağduru ayrı bir suç sayarak hüküm kurarlarbbc.combbc.com. Bu da yargılamanın planlanmasını etkiler; çok mağdurlu davalar genelde seri şekilde yürütülür, mağdur ifadeleri toplu alınır. CMK’ya göre mağdurların her birine dava ve karardan haberdar edilme yükümlülüğü de bulunur, bu da uygulamada zahmetlidir ancak yapılmaktadır.

Özetlemek gerekirse, TCK açısından kripto para dolandırıcılığı mevcut dolandırıcılık maddeleri kapsamında ve çoğunlukla nitelikli şekliyle ele alınır; kanun boşluğu söz konusu değildir, sadece kriptonun yeni bir araç olması dolayısıyla bu suç tipine uyarlanması söz konusudur. CMK açısından ise dijital izlerin takibi, el koyma, uluslararası işbirliği gibi noktalarda klasik dolandırıcılık soruşturmalarından bazı farklılıklar ve zorluklar vardır. Ancak Türk hukuk sistemi, son yıllarda edindiği deneyimlerle, kripto dolandırıcılıklarına karşı etkin soruşturma ve kovuşturma yürütebilecek yasal zemine ve araçlara sahiptir. Bir sonraki bölümde, bu süreçte kritik öneme sahip dijital delillerin toplanması ve sunumu üzerinde durulacak, kripto işlemlerin ispatında hangi yöntemlerin kullanıldığı açıklanacaktır.

7. Dijital Delillerin Toplanması ve Sunumu

Kripto para dolandırıcılığı vakalarında dijital deliller, olayın aydınlatılmasında ve faillerin tespitinde kilit rol oynamaktadır. İşlemlerin büyük ölçüde sanal ortamda gerçekleşmesi nedeniyle, geleneksel suçlarda rastlanan tanık, kamera kaydı gibi delillerin yanı sıra blok zinciri kayıtları, elektronik yazışmalar, IP adresleri gibi unsurlar ön plana çıkar. Bu bölümde, kripto dolandırıcılığına ilişkin soruşturmalarda dijital delillerin neler olabileceği, bunların nasıl toplanıp saklanması gerektiği ve yargılama sırasında nasıl sunulduğu ele alınacaktır.

Kripto İşlem Kayıtları (Blockchain Delilleri): Blokzincir teknolojisinin şeffaf yapısı, bazı açılardan delil toplamayı kolaylaştırır. Örneğin Bitcoin, Ethereum gibi halka açık blokzincirlerde yapılan her transfer, tüm dünyada erişilebilir bir dijital kayıt oluşturur. Mağdur, dolandırıcıya kripto para gönderdiyse bu işleme ait Transaction ID (işlem kimliği) ve cüzdan adresleri, delil olarak son derece değerlidir. Soruşturma makamları bu işlem kimliği üzerinden blokzincir explorer’larından paranın hangi adrese gittiğini, oradan da başka adreslere dağılıp dağılmadığını izleyebilir. Bu nedenle mağdurun, yaptığı kripto transferlerinin tx hash bilgilerini dilekçesinde sunması önemlidir. Ayrıca ilgili blokzincirin gezgininden (block explorer) alınmış işlem doğrulama ekran görüntüleri de delil olarak eklenebilir. Bu görüntüler, işlem tutarı, tarih-saat, gönderen ve alıcı adres gibi kritik bilgileri içerir. Mahkemede de bunlar maddi delil kabul edilebilir niteliktedir (her ne kadar dijital olsa da, doğrulanabilir kayıtlar olması itibariyle). Kolluk birimleri, gerekirse adli bilişim uzmanları veya blockchain analiz şirketleri yardımıyla bu adreslerin izini sürebilmektedir. Örneğin MASAK, uluslararası analiz araçları kullanarak bir dolandırıcının cüzdanından çıkan paranın hangi borsaya gittiğini veya hangi diğer adreslerle ilişkili olduğunu tespit edebilir. Bu sayede, anonim gibi görünen bir adresin arkasındaki borsa hesabı ortaya çıkarılabilir ve o hesabın kimliği tespit edilerek faillere ulaşılabilir.

Borsa Kayıtları ve Banka Dekontları: Kripto dolandırıcılığında çoğu zaman fiat para (TL) ile kripto alım da söz konusudur. Örneğin mağdur, dolandırıcının yönlendirmesiyle bir kripto borsasındaki hesabına TL yatırıp kripto almıştır veya doğrudan dolandırıcının banka hesabına para göndermiştir. Bu durumda banka dekontları ve banka hesap hareket dökümleri önemli delillerdir. Mağdurun bankadan alacağı ıslak imzalı dekont veya elektronik imzalı hesap özeti, paranın nereye transfer edildiğini gösterir. Savcılık, dolandırıcının hesap numarasını bu dekonttan görerek ilgili bankadan resmi yazıyla hesap sahibi bilgilerini ve hareketlerini talep eder. Aynı şekilde, eğer yerli bir kripto para borsası üzerinden işlem yapıldıysa, savcılık borsa kayıtlarını isteyebilir. Borsalar, MASAK mevzuatı gereği kullanıcı KYC (müşterini tanı) bilgilerine sahip olduğundan, şüphelinin o borsadaki hesabı ve yaptığı işlemler tespit edilebilir. Mağdur, borsadaki kendi hesap hareketlerini (varsa alım satım geçmişi, cüzdan adresleri, vs.) da çıktı alarak sunmalıdır. Hatta borsaya durumu bildirip kendi hesabını dondurmak veya şüphelinin hesabını işaretlemek gibi adımlar da atabiliraslanduran.com. Nitekim bir dolandırıcılık borsa aracılığıyla olduysa, mağdurun ilk yapması gereken şeylerden biri ilgili borsa ile iletişime geçip suistimali bildirmektir; birçok platform bu tür durumlarda hesapları incelemeye alır ve kollukla işbirliği yaparaslanduran.com.

Yazışmalar, E-postalar ve Sosyal Medya Delilleri: Mağdurlar ile dolandırıcılar arasındaki iletişim, davanın önemli kanıtlarını barındırır. Bu genelde WhatsApp, Telegram, Discord, e-posta, Twitter DM gibi mecralarda geçer. Bu yazışmaların ekran görüntüleri veya metin dökümleri alınarak dilekçeye eklenmelidir. Eğer mümkünse yazışmaların tarih ve gönderen/alıcı bilgilerini gösteren kapsamlı ekran görüntüleri tercih edilmelidir (sadece mesaj metnini kopyalamak yerine, bunun gerçek bir iletişime ait olduğunu gösteren arayüzle birlikte). Özellikle dolandırıcının vaatleri, yönlendirmeleri, verdiği hesap bilgileri bu yazışmalarda yer alır ve ceza soruşturmasında ikrar veya en azından suça karine teşkil edebilir. Ayrıca dolandırıcının kullandığı sosyal medya profillerinin linkleri, kullanıcı adları, ID numaraları (örneğin Telegram ID) dilekçede belirtilmelidir. Savcılık, gerekli görürse bu platformlara müzekkere yazarak kullanıcının IP kayıtlarını veya hesap açarken verdiği e-posta/telefon gibi bilgileri talep edebilir. Uluslararası platformlar her zaman yanıt vermese de, özellikle INTERPOL kanalıyla veya adli yardımla bu bilgiler alınmaya çalışılır.

IP Adresleri ve Log Kayıtları: Dolandırıcılığın işlendiği web siteleri veya uygulamalar varsa, bunların sunucu kayıtları (logları) kritik ipuçları içerir. Örneğin mağdurun giriş yaptığı sahte web sitesinin alan adı tespit edilirse, BTK (Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu) aracılığıyla bu siteye ait trafik kayıtları istenebilir. Siteyi barındıran hosting şirketinden, siteye ilişkin erişim logları, kayıt olurken verilen bilgiler vb. talep edilebilir. IP adresleri aracılığıyla failin fiziksel konumu veya internet servis sağlayıcı üzerindeki kimlik bilgileri ortaya çıkabilir. Türkiye’de 5651 sayılı yasa gereği yer sağlayıcılar trafik bilgilerini bir süre saklamak zorundadır; bu kapsamda savcılık bu yola başvurabilir. Ancak çoğu dolandırıcı VPN, Tor gibi araçlar kullandığından ya da siteyi yurt dışına barındırdığından, IP izleme her zaman net sonuç vermeyebilir. Yine de mağdura düşen, ulaştığı tüm teknik detayları (alan adı, eğer e-posta geldiyse e-postanın üstbilgisi vs.) sunmaktır.

Cihaz ve Donanım İncelemeleri: Bazı durumlarda mağdur, bizzat dolandırıcıyla yüz yüze görüşmüş ve cihazını teslim etmiş olabilir (örneğin birlikte bir cüzdan kurulumu yaptılarsa). Bu tür fiziksel etkileşimler olduysa, cihazlar da delil niteliği taşır. Örneğin mağdurun telefonu veya bilgisayarı, dolandırıcı tarafından zararlı yazılımla ele geçirilmişse adli bilişim incelemesi yapmak gerekebilir. Savcılık, mağdurun rızasıyla cihazını incelemek üzere birimlere gönderebilir. Bu, özellikle fidye yazılımı veya trojan vakalarında önem kazanır: Cihazda zararlı yazılım tespiti, olayın nasıl gerçekleştiğini teknik olarak kanıtlar. Tabii mağdurun kendi cihazını vermesi zorunlu değildir ama kendi yararına olabilecek durumlarda bunu yapabilir.

Delillerin Saklanması ve Sunulması: Dijital delillerin en büyük handikapı, kolayca silinebilir veya değiştirilebilir olmalarıdır. Bu nedenle mağdur, olay farkına varır varmaz delillerini güvence altına almalıdır. Örneğin WhatsApp yazışmalarını yedeklemeli, mümkünse notere onaylatmalı (noterler WhatsApp konuşmalarının metin dökümünü onaylayabiliyor), e-postaları yazdırıp saklamalıdır. Kripto transferlerinin ekran görüntülerini aldıktan sonra ayrıca TX hash bilgisini çevrimdışı bir yere (kâğıda vs.) not etmek de iyidir, çünkü linkler zamanla kırılabilir ama işlem ID’si hep geçerlidir. Ayrıca, blokzincir verilerinin değişmez olduğu düşünülse de ilgili web sitesi erişilemez olursa kanıt sunmak zorlaşabilir; bu yüzden Web arşivleri veya PDF çıktıları alınabilir.

Mahkemeye sunma noktasında ise, dijital deliller genelde dosyaya çıktı olarak girer. Yani WhatsApp konuşma çıktıları, e-posta print-out’ları, blockchain işlem dökümleri kağıda dökülerek klasöre konur. Ancak artık yargılamalarda dijital ekran kaydı gösterimi de yapılabilmektedir; avukatlar genellikle flash bellekle de delilleri sunarak mahkeme huzurunda ekran görüntülerini teyit ettirir. Ayrıca bilirkişi raporları devreye girer: Mahkeme, karmaşık kripto transferlerini anlamak veya sahte bir uygulama olup olmadığını tespit etmek için bilişim uzmanı bilirkişi atar. Bu bilirkişiler delilleri inceleyerek teknik rapor sunarlar. Örneğin bir bilirkişi, sunulan bir blockchain kaydının gerçek bir Bitcoin transferi olduğunu ve şüphelinin cüzdanına gittiğini teyit edebilir; ya da WhatsApp yazışmalarının manipüle edilmediğini doğrulayabilir.

Delillerin Hukuka Uygunluğu: Önemli bir husus da, delillerin hukuka uygun elde edilmesi meselesidir. Mağdurun kendi yazışmalarını sunmasında sorun yoktur (zaten tarafı olduğu iletişimlerdir). Ancak diyelim ki mağdur, dolandırıcının e-posta hesabını bir şekilde hackleyip oradan belge aldı – bu hukuka aykırı bir yöntem olacağı için elde ettiği delil mahkemede sorunlu hale gelebilir. Bu nedenle mağdurların kendi imkanlarıyla “hackerlik” yapmaya kalkması önerilmez; bunun yerine resmi makamlara bırakmalıdır. Yine de karşı taraftan ele geçmiş ifşa bilgiler bazen dosyaya giriyor ama bunlar ayrı suçlara da konu olabilir.

Özetle, kripto dolandırıcılığı soruşturmasında delil çeşitliliği fazladır: dijital para transfer kayıtları, elektronik iletişim içerikleri, platform verileri vs. Bu delillerin toplanması genellikle teknik uzmanlık gerektirir. Türkiye’de kolluk ve adli makamlar bu konuda giderek deneyim kazanmaktadır. Mağdurların görevi ise bu süreci kolaylaştırmak adına mümkün mertebe çok ve düzenli bilgi-belge sağlayıp yetkililerle işbirliği yapmaktır. Nitekim bir hukuk büronun tavsiyesinde de vurgulandığı üzere, mağdurların ellerindeki delilleri hızlıca sunması ve gerekirse toplanması gereken delilleri savcılıktan talep etmesi soruşturmanın başarısı için kritiktircag.edu.tr. Gelecek bölümde, toplanan bu delillerin ışığında bilişim suçları ve uygulanan yaptırımlar üzerinde durularak kripto dolandırıcılığına uygulanan ceza ve tedbirler değerlendirilecektir.

8. Bilişim Suçları ve Uygulanan Yaptırımlar

Kripto para dolandırıcılığı, tabiatı gereği bilişim suçları ile iç içe geçen bir olgudur. Dolandırıcılık fiilinin bilişim sistemleri aracılığıyla işlenmesi, suçu nitelikli dolandırıcılık haline getirmesinin yanı sıra, çoğu zaman bilişim suçları bölümündeki diğer bazı suç tiplerini de gündeme getirebilir. Bu bölümde kripto dolandırıcılığı kapsamında işlenen bilişim suçları kısaca ele alınacak ve bu suçlara uygulanan yaptırımlar (cezalar ve güvenlik tedbirleri) üzerinde durulacaktır. Ayrıca kripto dolandırıcılığının tespit edilmesi ve önlenmesi amacıyla hukukun sağladığı diğer yaptırım araçlarına değinilecektir.

İlgili Bilişim Suçları: Türk Ceza Kanunu’nda 243 ila 246. maddeler arasında düzenlenen bilişim alanındaki suçlar, kripto paraların karıştığı olaylarda da uygulanabilir. Özellikle:

• TCK 243 (Bilişim Sistemine Girme) ve 244 (Sistemi Engelleme, Bozma, Verileri Yok Etme) maddeleri, hackleme veya zararlı yazılımla veri ele geçirme eylemlerini cezalandırır. Eğer dolandırıcı mağdurun bilgisayarına sızıp cüzdan anahtarını çaldıysa, bu hükümler devreye girer. Örneğin fidye yazılımı kullanan saldırganlar TCK 244’ün 2. fıkrası (sistemi kullanılamaz hale getirme) ve 4. fıkrası (yarar sağlamak amacıyla) kapsamında yargılanabilir. Bu suçların cezası fiilin ağırlığına göre değişir; sistemi engelleyen eylem 1-5 yıl hapis iken, yarar sağlamak için yapılırsa 2-6 yıl arası ve para cezası da eklenir.

• TCK 245 (Banka veya Kredi Kartlarının Kötüye Kullanılması) ilk bakışta kripto ile ilgili değil gibi görünse de, bazı dolandırıcılar kripto bahanesiyle başkalarının kredi kartı bilgilerini de elde edebiliyor. Örneğin sahte kripto yatırım sitesi, kullanıcının kart bilgilerini alıp başka amaçla kullanırsa bu maddeye girer.

• TCK 246 (Yasak Cihaz veya Program Kullanma) maddesi, daha ziyade telefon dinleme cihazları vs. için ama teorik olarak kripto cüzdan klonlama cihazları vs. girerse düşünülebilir.

Ancak pratikte kripto vakalarında asıl değerlendirilen ceza normu yine dolandırıcılık olmaktadır. Bilişim suçları genelde ya yanında eklenir ya da dolandırıcılık oluşmadıysa alternatif olarak değerlendirilir.

Dolandırıcılık Suçunun Cezası: Bölüm 6’da değinildiği üzere, nitelikli dolandırıcılık söz konusu olduğunda TCK 158’e göre 3 ila 10 yıl arası hapis ve 5000 güne kadar adli para cezası uygulanır. Mahkeme suçun niteliğine göre alt veya üst sınıra yakın ceza verebilir. Kripto dolandırıcılığında genelde kasten ve planlı bir aldatma olduğu için takdiri indirim nedenlerine pek rastlanmaz, bu da cezaların caydırıcı düzeyde çıkmasına yol açar. Örneğin on milyonlarca liralık vurgun yapılan bir davada mahkeme, hem 10 yıla yakın hapis cezası hem de üst sınırdan (5000 gün) adli para cezası verebilmektedirdha.com.trdha.com.tr. Adli para cezası, 1 gün karşılığı belirlenen miktarın (örneğin 100 TL) 5000 ile çarpılması şeklinde hesaplanır ve oldukça yüklü bir meblağ oluşturur. Eğer fail bu parayı ödemezse, hapis cezasına çevrilmesi söz konusu olabilir.

Bazı kripto dolandırıcılık davalarında mahkemeler her mağdur için ayrı ceza uyguladığından toplam cezalar astronomik seviyelere ulaşmaktadır. Örneğin Thodex davasında her bir mağdurun dolandırılması ayrı suç sayılmış, Faruk Fatih Özer ve kardeşleri toplam 11 bin 196 yıl hapis cezasına çarptırılmıştırbbc.combbc.com. Bu, Türk ceza sistemindeki teorik toplamın bir yansımasıdır; fiilen yatarak geçirilecek süre 30 yıl gibi genel bir üst sınıra tabi olsa da (cezaların içtimaı ve koşullu salıverme kuralları gereği), bu tür cezalar sembolik olarak da ibret vericidir.

Ek Yaptırımlar: Mahkemeler, dolandırıcılık suçundan mahkûmiyet verirken genellikle TCK 53 uyarınca belli hakları kullanmaktan yoksun bırakma (örneğin kamu görevlisi olamama, belli meslekleri yapamama) yaptırımı da uygular. Eğer sanık kamu görevlisi kisvesiyle bu işi yaptıysa memuriyetten men gibi sonuçlar doğar.

Ayrıca müsadere (zoralım) önemli bir konudur. TCK 54-55’e göre suçtan elde edilen kazançlar devlet tarafından müsadere edilir. Kripto paralar da bu kapsamdadır. Yani mahkeme, dolandırıcının cüzdanında ele geçirilen veya takip sonucu tespit edilen kripto varlıkların müsaderesine ve mağdurlara iadesine karar verebilir. Özellikle büyük davalarda mahkemeler hükümle birlikte milyonlarca liranın müsaderesine karar vermişlerdir. Örneğin Faruk Fatih Özer davasında mahkeme, yüz milyonlarca liralık malvarlığına (paralar, lüks araçlar, gayrimenkuller) el konulmasına hükmetmiştir (nitelikli dolandırıcılık yanı sıra kara para aklama suçu da değerlendirildiğinden).

Kara Para Aklama Suçu: Dolandırıcılık sonucu elde edilen kripto paraların izini gizlemek için çeşitli yöntemler kullananlar, ayrıca TCK 282 (Suçtan Kaynaklanan Malvarlığı Değerlerini Aklama) suçunu işlemiş olabilir. Örneğin dolandırıcı, çaldığı kriptoyu onlarca farklı adrese dağıtıp, oradan bir kısmını farklı kriptoya çevirip yabancı borsalarda bozduruyorsa, bu eylemler aklama kapsamına girebilir. Bu suçun cezası 3 ila 7 yıl hapis ve ağır para cezasıdır. Nitekim bazı iddianamelerde kripto dolandırıcılığı sanıklarına TCK 282 de eklenmektedir. Faruk Fatih Özer örneğinde de para aklama ve örgüt kurma suçlarından da mahkûmiyet verilmiştirbbc.combbc.com.

İdari Yaptırımlar: Kripto alanında son düzenlemelerle birlikte idari yaptırımlar da uygulanmaya başlamıştır. Örneğin SPK lisansı olmadan borsa işletenlere yukarıda bahsettiğimiz hapis cezaları dışında, faaliyetlerinin durdurulması, sitelerine erişim engeli gibi idari tedbirler de uygulanıraa.com.tr. BTK, MASAK ve SPK koordinasyonuyla, kullanıcıları dolandırdığı tespit edilen bir kripto platformunun web sitesine erişim engeli getirilebilir (5651 sayılı Kanun kapsamında). Hatta MASAK, suç gelirleriyle mücadele kanunu gereği dolandırıcılıktan kazanıldığı tespit edilen bir hesaba durdurma/bloke kararı alabilir ve bunu mahkeme kararına kadar uygular. Bu tür idari müdahaleler mağdurların zararını önlemeye yöneliktir; ceza yargılamasından bağımsız olarak hızlı aksiyon imkanı verir.

Mağdurların Korunması: Bilişim suçlarında mağdurlar bazen yoğun psikolojik baskı altına girebilirler. Türk hukukunda doğrudan bir mağdur koruma programı olmasa da, kolluk birimleri özellikle tehdit alan mağdurlar için güvenlik önlemleri alabilir. Kripto vakalarında belki nadir, ancak eğer bir çete mağdurları tehdit ediyorsa, savcılık devreye girip koruma tedbirleri (koruyucu yaklaşma yasağı vs.) aldırabilir.

Ceza İndirim ve Artırım Nedenleri: TCK genel hükümlerine göre eğer fail suçu işlerken başka bir suçu işlemek için hazırlanan örgütün parçasıysa veya suç iştirak halinde (birden fazla kişiyle birlikte) işlenmişse cezalar artırılabilir. Çoğu kripto dolandırıcılığı bir ekip işi olduğundan, lider konumundakilere daha fazla ceza verilirken diğerlerine değişen oranlarda sorumluluk yüklenir. Ayrıca etkin pişmanlık hükümleri de akılda tutulmalı: Dolandırıcılık suçunda etkin pişmanlık (TCK 168), failin mağdurun zararını kovuşturma başlamadan tamamen tazmin etmesi halinde cezada indirim yapılabileceğini düzenler. Yani dolandırıcı yakalandıktan sonra çaldığı kripto parayı aynen iade ederse, cezasında önemli indirimler olabilir (cezanın 2/3’üne kadar indirim yapılabilir). Uygulamada bu pek görülmüyor çünkü genelde paralar uçmuş oluyor veya fail iade etmeye yanaşmıyor, ama bu teşvik edici mekanizma var. Hatta bazı küçük çaplı vakalarda fail tüm zararı ödediği için taraflar uzlaşma kapsamındaysa (basit dolandırıcılık şikayete tabi değil ama soruşturma sürecinde tazmin etme ve uzlaşı aranabilir bazı hallerde) dosya kapanabiliyor.

Örnek Yaptırım: Adli Para Cezası Uygulaması: Mahkemelerin verdiği adli para cezası miktarları, kamuoyunda da merak konusu olabiliyor. Örneğin kripto dolandırıcılığı yapan bir sanığa 5 bin gün adli para cezası verildiğinde, hakimin takdir ettiği 1 gün karşılığı miktar diyelim ki 20 TL ise, bu 100 bin TL ceza anlamına gelir. Daha büyük olaylarda birden çok suçtan para cezası verildiğinde bu milyonlara çıkabilir. Bu cezalar Hazine’ye ödenir; mağdurlara gitmez ama devlet eliyle bir yaptırım gerçekleşmiş olur. Ödenmediğinde de hapis olarak çektirilir (1 gün 1 gün adli para cezasına çevrilir, ancak toplam ceza süresi bir üst limite tabidir).

Denetimli Serbestlik vs Tutukluluk: Genellikle nitelikli dolandırıcılık suçlamasıyla yargılananlar, tutuklu olarak mahkemeye çıkarlar çünkü kaçma ve delilleri karartma şüphesi yüksektir (özellikle böyle finansal suçlarda failler kaçma eğiliminde olabiliyor). Tutuklu yargılama olduğunda, ceza alsalar bile zaten içeride yatmış oluyorlar. Mahkûmiyet kesinleşince de cezalarının geri kalanını kapalı cezaevinde veya şartları uygunsa açık cezaevinde çekmeye devam ederler. 3-10 yıl arası cezalar alındığında koşullu salıverme ile örneğin 5 yıl yatan biri 1-2 yıl erken çıkabilir. Tabii 11 bin yıl gibi cezalar sembolik; fiilen 30 yıl yatıp çıkma durumu olur, belki affa uğrar vs.

Sonuç olarak, kripto para dolandırıcılığına karışanlar Türk hukukunda ağır cezalara ve yaptırımlara maruz kalmaktadır. Suçun niteliği itibarıyla bilişim sistemleri kullanıldığı için daha ağır yaptırımlar öngörülmekte, suçtan elde edilen tüm kazançlara el konularak mağduriyet mümkün mertebe giderilmeye çalışılmaktadırdha.com.tr. Bu durum, caydırıcılık açısından önemlidir. Nitekim hukukçuların da belirttiği gibi kripto dolandırıcılığı Türk Ceza Kanunu’nda “nitelikli dolandırıcılık” sayıldığı için 3 ila 10 yıl arası hapis ve ciddi para cezaları ile karşılanmaktadırdha.com.tr. Bu yaptırımların kamuoyuna mal olması, potansiyel suçlular için de uyarıcı olmaktadır.

Bir sonraki bölümde, mağdurların suç duyurusunda bulunmasından sonra başlayan soruşturma sürecinin adım adım işleyişi ayrıntılı biçimde ele alınacaktır. Böylece kripto dolandırıcılığı vakalarında hukuki sürecin pratiği, soruşturmadan kovuşturmaya kadar şema halinde ortaya konulacaktır.

9. Soruşturma Süreci: Adım Adım İşleyiş

Kripto para dolandırıcılığına maruz kalan bir mağdurun şikâyeti üzerine ceza adalet mekanizması harekete geçer. Suç duyurusu dilekçesinin savcılığa verilmesinin ardından başlayan soruşturma süreci, belirli aşamaları izleyerek ilerler. Bu bölümde, tipik bir kripto dolandırıcılığı soruşturmasının aşamaları adım adım açıklanmaktadır. İstanbul ve Marmara Bölgesi örneğinde, bilişim suçlarına bakan savcıların ve siber suçlar polisinin işbirliğiyle yürüyen bu süreç, diğer illerde de benzer şekilde işlemektedir.

1. Soruşturmanın Başlatılması: Mağdurun suç duyurusu dilekçesi savcılığa ulaştığında, öncelikle evrak kayda alınır ve bir soruşturma numarası verilir. Cumhuriyet Savcısı dilekçeyi inceleyerek iddia edilen olayın hangi suçu oluşturabileceğine dair bir ön değerlendirme yapar (örneğin TCK 158 nitelikli dolandırıcılık). Bu aşamada savcı, eğer dilekçede açık bir suç unsuru görürse derhal soruşturmaya başlar; yok eğer olay adli bir suç oluşturmasa (mesela hukuki bir alacak verecek meselesi olsa) kovuşturmaya yer olmadığı kararı verebilir. Kripto dolandırıcılık iddialarında genellikle suç unsuru bulunduğundan soruşturma resmen açılır. Soruşturma numarasıyla birlikte savcı, olayı aydınlatmak üzere emirler vermeye başlar. İlk adım çoğunlukla kolluk birimlerine talimat yazılmasıdır. İstanbul’da bu genellikle Siber Suçlarla Mücadele Şube Müdürlüğü’ne hitaben yazılır. Savcı, polisten olayı araştırmasını, şüphelilerin tespitini, delillerin toplanmasını ister. Bazen de doğrudan savcılık kendisi bazı kurumlara müzekkere yazar (örneğin bankalara hesap dondurma talimatı gibi).

2. Mağdurun İfadesinin Alınması: Savcılığa dilekçe veren mağdurun ifadesi bazen dilekçeyle yeterince alınmış sayılırken, çoğu zaman ayrıca ifadesine başvurulur. Savcı bizzat veya görevlendirdiği kolluk görevlisi (örneğin bir siber suçlar polisi) vasıtasıyla mağdurun ayrıntılı ifadesini tutanağa geçirir. Bu ifadede dilekçede yazanlar teyit edilir, ek sorular sorulur: “Dolandırıcıyla nasıl irtibat kurdunuz, tam olarak ne vaat etti, siz ne zaman anladınız dolandırıldığınızı, elinizde başka hangi bilgi var, şüpheliden şikâyetçi misiniz, zararınız ne kadar?” gibi sorularla kayıt altına alınır. Mağdurun verdiği ifade, ileride mahkemede kanıt niteliği taşır; dolayısıyla doğru ve tutarlı bilgiler vermesi önemlidir.

3. Acil Koruma Tedbirleri: Soruşturma başlar başlamaz savcı, delillerin karartılmasını önlemek ve mağduriyetin büyümesini engellemek için bazı acil tedbirlere başvurabilir. Örneğin, şüphelinin kimliği veya banka hesap numarası belliyse hemen hesaplara el koyma/bloke kararı almak üzere sulh ceza hakimliğine başvurabilir (CMK 128 kapsamında). Yine şüphelinin yurtdışına kaçma ihtimali varsa yurtdışı çıkış yasağı talep edebilir. Eğer şüphelinin bir kripto borsa hesabında çalınan varlıkların tutulduğuna dair bilgi varsa, MASAK aracılığıyla o hesaba önlem koydurabilir. Marmara Bölgesi’nde örneklenen vakada, jandarma 427 banka ve kripto hesabına el koymuştu; bu gibi kararlar genelde soruşturmanın ilk safhalarında hızlıca alınıraa.com.tr. Aynı şekilde, dolandırıcılıkta kullanılan web siteleri veya uygulamalar varsa, BTK üzerinden erişim engelleme de acil bir tedbirdir (5651 sayılı Kanun m.8/A uyarınca suça konu içerik barındıran siteler engellenebilir). Savcı, katalog suçlar kapsamında değilse bile, önleyici olarak Erişim Sağlayıcıları Birliği’ne site engelleme talimatı verebilir.

4. Delil Toplama Aşaması: Kolluk kuvvetleri (polis veya jandarma siber suçlar ekipleri), savcının talimatıyla delil toplama faaliyetlerine girişir. Bu kapsamda yapılan işlemler şunlardır:

• Dolandırıcılığın gerçekleştiği dijital mecralardan log ve kullanıcı bilgileri istenir. Örneğin savcılık aracılığıyla sosyal medya şirketlerine, WhatsApp’a vs. yazışma içerikleri ve IP bilgileri talebi gönderilir. Pratikte uluslararası şirketler içerik vermez ama IP gibi meta veriler paylaşılabilir.

• Bankalara ve kripto borsalarına müzekkereler yazılarak şüphelinin hesap hareketleri, kimlik bilgileri talep edilir. Örneğin mağdurun havale yaptığı IBAN’ın kime ait olduğu banka cevabıyla ortaya çıkar. O kişi olayda aracı ise ifadesine başvurulur, değil doğrudan fail ise kimliği tespit edilmiş olur.

• Gerekirse arama ve el koyma kararı alınarak fiziki baskınlar yapılır. Dolandırıcının ofisi veya evi belirlenirse, hakimden karar alınıp polis oraya gider; bilgisayar, telefon, evrak ne varsa toplar. İstanbul’daki örneklerde ofis kuran çetelerin mekânlarına baskınlar yapılıp örgütsel dokümanlar ele geçirilmiştiraa.com.tr.

• Teknik birimler, blockchain analizlerini yürütür. MASAK veya polis içindeki uzmanlar, mağdurun verdiği cüzdan adresini takip ederek fonlar nerede hareket etmiş bakar. Bu aşamada eğer fonlar yerli bir borsaya veya bankaya uğradıysa zaten kolaylıkla kimlik tespiti yapılır. Yabancı platformlara gittiyse, Interpol veya doğrudan platform ile iletişim kurulur.

• Tanık ifadeleri toplanır. Bazen mağdur dışında olaya tanık olan kişiler olabilir (örneğin başka mağdurlar, mağdurun arkadaşı vb.). Onların da ifadeleri alınır. Eğer ortada bir şirket veya ofis varsa, komşu iş yeri sahipleri, kapı güvenlik görevlisi gibi kişilerden bilgi alınabilir.

• Uzman raporları istenir. Teknik konularda bilirkişi incelemesi yapılması gereken noktalar olabilir. Mesela mağdurun bilgisayarına zararlı yazılım iddiası varsa, hard diski kopyalanıp adli bilişim uzmanına gönderilir, rapor hazırlanır.

Tüm bu delil toplama çalışmaları sırasında savcı soruşturmayı aktif biçimde yönlendirir. Yeni bulgular geldikçe yeni emirler verir. Örneğin dolandırıcının kimliği tespit edildi ise, gecikmeden yakalama kararı çıkartılıp adreslerine baskın yapılabilir. Eğer fail yakalanamazsa hakkında yakalama emri düzenlenir ve polise talimat verilir.

5. Şüphelinin Tespit ve Yakalanması: Delillerin toplanmasıyla eş zamanlı olarak temel hedef şüphelinin kimliğini belirlemek ve onu yakalayıp ifadesini almaktır. Türkiye’de pek çok kripto dolandırıcısı başta meçhul iken, iz sürülerek kimliklerine ulaşılmıştır. Kimlik belirlendiğinde savcı gözaltı talimatı verir. Polis, şüpheliyi yakalayıp gözaltına alır ve sorguya alır. Gözaltı süresi normalde 24 saattir, ama örgütlü suçlarda 4 güne kadar uzayabilir. Bu esnada şüpheliden ele geçirilen dijital materyaller incelenmeye devam eder. Şüpheli poliste susma hakkını kullanabileceği gibi ifade de verebilir. Genelde avukat eşliğinde ifade alınır; kripto teknik detaylı konu olduğu için çoğu şüpheli “ben yapmadım, hesabım başkası tarafından kullanıldı” gibi savunmalara yönelebilir. Savcı, gözaltı sonunda şüpheliyi adliyeye çıkarır.

6. Adli Kontrol veya Tutuklama Kararı: Şüpheli adliyeye getirildiğinde savcı tarafından da kısaca sorgulanır ve savcı bir sevkle sulh ceza hâkimliğine çıkarılmasını talep eder. Nitelikli dolandırıcılık ciddi bir suç olduğu ve çoğu zaman yüksek meblağlı zararlar, kaçma riski söz konusu olduğu için savcılar genelde tutuklama talep eder. Sulh Ceza Hâkimi, delil durumuna, şüphelinin konumuna bakarak tutuklama kararı verebilir ya da adli kontrol tedbirleriyle (yurt dışı yasağı, imza atma, kefalet vb.) serbest bırakabilir. Marmara bölgesindeki operasyonlarda yakalanan onlarca kişiden bir kısmı tutuklanırken bir kısmı adli kontrolle bırakılmıştırtunagazete.comtunagazete.com. Tutuklama çıkarsa şüpheli cezaevine gönderilir ve soruşturma tutuklu olarak yürümeye devam eder.

7. İddianame Düzenlenmesi: Savcı, soruşturmayı büyük oranda tamamlayıp yeterli delile ulaştığında iddianame hazırlar. İddianame, şüphelinin hangi suçtan, ne şekilde bir eylemle suçlandığını anlatan belgedir. Kripto dolandırıcılık iddianamesinde savcı, olayın öyküsünü, toplanan delilleri, hangi TCK maddelerinin uygulandığını tek tek yazar. Örneğin “şüphelinin eylemi TCK 158/1-f kapsamında bilişim sistemlerinin araç olarak kullanılması suretiyle nitelikli dolandırıcılık suçunu oluşturmakta olup, ayrıca TCK 158/1-j (örgütlü) da uygulanmalıdır” gibi hukuki nitelemeler yapardha.com.tr. Eğer birden çok şüpheli ve mağdur varsa iddianamede her birine dair detaylı tablo sunulur. Deliller listelenir (ek klasörlerde tüm topladıkları sunulur). İddianame yazıldıktan sonra savcı, bunu görevli ceza mahkemesine gönderir. Ağır ceza gerektiren suç olduğu için dosya Ağır Ceza Mahkemesine gider.

8. İddianamenin Kabulü ve Dava Süreci: Ağır Ceza Mahkemesi, iddianameyi inceler ve eğer usul eksikliği yoksa kabul eder. Böylece kovuşturma (dava) aşaması başlar. Mahkeme tensip zaptı düzenleyerek duruşma gününü belirler, sanıklara ve mağdurlara tebligat yapar. Mağdurlar bu aşamada katılma dilekçesi verebilir. Duruşmalar başlar; mahkeme delilleri tartışır, gerekirse yeniden bilirkişi atar vs. En sonunda bir karara varır (mahkûmiyet veya beraat). Dava süreci ayrı bir geniş konu olup burada soruşturma evresiyle sınırlı kalıyoruz.

9. Takipsizlik Kararı İhtimali: Bazı nadir durumlarda, eğer yeterli delil elde edilemez veya ortada bir suç olmadığı kanaatine varılırsa savcı kovuşturmaya yer olmadığı (takipsizlik) kararı verebilir. Kripto dolandırıcılık iddiasında bu nadirdir, çünkü genelde somut bir kandırılma olayı vardır. Ama mesela mağdurun iddiası aslında riskli bir yatırım yaptığı ve zarar ettiği, karşı tarafın dolandırma kastı bulunmadığı şeklinde değerlendirilirse takipsizlik çıkabilir. Böyle bir durumda mağdur, bir üst mercie (ilgili ağır ceza mahkemesi başvurusuyla) itiraz hakkını kullanabilir. Üst mahkeme takipsizliği kaldırıp devam kararı verirse soruşturma sürer.

10. Soruşturma Süresinin Uzaması: Kripto paraların anonim yapısı ve bazen failin yurt dışına kaçması gibi durumlar, soruşturmaların uzun sürmesine neden olabilir. Örneğin fail firari ise dosya askıda (meçhul fail) kalabilir, yıllarca ilerleme olmayabilir. Ancak teknik takip sürdüğü için yıllar sonra dahi bir ipucu çıkabilir (mesela fail bir borsada parayı nakde çevirirken yakalanabilir). Yine uluslararası taleplerin yanıtlarının gelmesi aylar alabilir. Bu durumlarda dosya açık kalır, zaman aşımı süreleri (dolandırıcılıkta 8 yıl basit, 15 yıl nitelikli) içinde herhangi bir gelişme olursa yeniden aktifleşir. Eğer hiç bulunamazsa o süre sonunda düşer. Fakat önemli vakalarda Interpol aranması vs. sürekli yenilendiğinden genellikle fail er ya da geç yakalanabiliyor (Thodex kurucusunun 2 yıl sonra yakalanması gibi).

Yukarıda özetlenen adımlar, bir ceza soruşturmasının genel iskeletini vermektedir. Kripto dolandırıcılığı soruşturmaları, klasik bir dolandırıcılık soruşturmasına ek olarak yoğun teknik inceleme ve uluslararası koordinasyon barındırır. İstanbul gibi büyük şehirlerde kurulu siber suçlar polis ekipleri, bu sürecin bel kemiğidir; savcılarla koordineli çalışarak olayın her boyutunu ele alırlar. Mağdur için bakıldığında, şikayetini verdikten sonra yapması gereken, yetkililerle işbirliği içinde olmaktır: Çağrıldığında ifadeye gitmek, istenen ek bilgi/belge varsa temin etmek, soruşturmayı takip etmek (gerekirse avukatı aracılığıyla). Soruşturma sonunda dava açıldığında, artık iş mahkeme safhasına kalacaktır ki orada da mağdur, katılan sıfatıyla süreci destekleyebilir.

Özetle, kripto dolandırıcılığı soruşturmasının adım adım işleyişi mağdurun şikâyetiyle başlar, delillerin toplanması ve failin yakalanmasıyla olgunlaşır, iddianamenin düzenlenmesiyle tamamlanır. Bu süreçte her adımın hukuka uygun, titiz ve hızlı olması mağdurun hakkının teslimi açısından önem taşır. Türkiye’de kolluk ve yargı mercileri, son yıllarda edindikleri tecrübeler sayesinde bu adımları daha etkin şekilde işletmektedir. Bir sonraki ve son bölümde, kripto dolandırıcılığına karşı alınabilecek önleyici hukuki ve teknik tedbirler ele alınacak; böylece henüz mağdur olmamış kişilerin kendilerini nasıl koruyabileceklerine dair ipuçları verilecektir.

10. Önleyici Hukuki ve Teknik Tedbirler

Kripto para dolandırıcılığıyla mücadelede, suç olduktan sonra adli yollarla cezalandırma kadar önleme faaliyetleri de büyük önem taşır. Hem bireylerin kendilerini koruması için alabileceği teknik tedbirler, hem de devletin ve sektörün uyguladığı hukuki/idarî önlemler, bu tür dolandırıcılıkların sayısını azaltmada etkilidir. Bu bölümde, kripto dolandırıcılığına maruz kalmamak için dikkat edilmesi gereken noktalar ve Türkiye’de bu alanda uygulanan önleyici tedbirler kapsamlı bir şekilde ele alınacaktır.

Bireysel Teknik Tedbirler:

• Güvenilir Platformları Tercih Etme: Kripto para yatırımı yaparken veya al-sat işlemlerinde mutlaka güvenilir ve yasal platformlar kullanılmalıdır. Türkiye’de yeni düzenlemelerle birlikte SPK’dan lisans alması gereken kripto borsaları ortaya çıkmıştır; bu lisansı alan veya en azından MASAK yükümlülüklerini yerine getiren, kamuoyunda iyi bilinen platformlar tercih edilmelidirdha.com.tr. Hiç duyulmamış, denetimsiz, çok yüksek promosyon teklif eden borsalardan uzak durulmalıdır. Ülkemizde faaliyet gösteren BtcTurk, Paribu gibi bilinen borsalar yıllardır hizmet vermektedir; bunların dışındaki platformlar iyi araştırılmalıdır.

• Kişisel Bilgi ve Anahtar Güvenliği: Kullanıcılar, kripto cüzdanlarının özel anahtarlarını veya seed phrase denilen kurtarma kelimelerini hiç kimseyle paylaşmamalıdır. Hiçbir resmi kurum veya gerçek borsa, sizden özel anahtarınızı istemez. İnternet ortamında asla bu bilgileri girmeyin. Ayrıca borsa hesaplarınızın şifrelerini güçlü tutun, kimseyle paylaşmayın. Oltalama e-postalarına karşı tetikte olun; “Şifrenizi sıfırlayın”, “Hesabınız tehlikede” gibi e-postalar alırsanız, URL’yi kontrol edin, emin olmadıkça tıklamayın.

• İki Faktörlü Doğrulama (2FA): Tüm kripto borsa hesaplarınız ve mümkünse cüzdan uygulamalarınız için 2FA özelliğini aktif edindha.com.tr. Google Authenticator veya SMS doğrulaması gibi ikinci adım, dolandırıcıların işini zorlaştıracaktır. Telefona gelecek kod olmadan giriş yapılamaması, şifre bir şekilde ele geçse bile hesabın korunmasını sağlar.

• Soğuk Cüzdan Kullanımı: Yüklü miktarda kripto varlık tutanlar, bunları çevrimdışı soğuk cüzdanlarda (hardware wallet) muhafaza etmeyi düşünmelidirdha.com.tr. Soğuk cüzdanlar internete bağlı olmadığı için hacklenme riski çok düşüktür. Böylece borsa iflası veya hacklenmesi gibi durumlarda paranız güvende kalır. Ancak soğuk cüzdan kullanırken de fiziksel güvenliğini sağlamak ve kurtarma ifadelerini saklamak kritik önem taşır.

• Yatırım Danışmanlarına Dikkat: Sosyal medya veya internet üzerinden tanışılan ve kripto yatırımı konusunda yardım teklif eden kişilere karşı şüpheci yaklaşılmalıdır. Yüksek kazanç garantisi veren, “içeriden bilgi” olduğunu iddia eden, acil fırsat var diyen profiller genelde dolandırıcıdır. Asla bilmediğiniz kişilere para veya kripto göndermeyin, onlara uzaktan kontrol izni vermeyin.

• Tarayıcı ve Yazılım Güvenliği: Bilgisayar ve mobil cihazlarınızı güncel tutun, lisanslı bir antivirüs yazılımı kullanınkaspersky.com.tr. Oltalama sitelerini tespit eden tarayıcı eklentileri veya Google Safe Browsing gibi özellikler açık olsun. E-postalardaki ekleri, özellikle “fatura, makbuz” gibi görünen dosyaları körü körüne indirmeyin; bunlar trojan olabilir. Cihazınıza gelen anormal pop-up’lara, uygulama indirme isteklerine dikkat edin.

• Kamu Wi-Fi ve Paylaşılan Bilgisayarlar: Mümkünse kripto işlemlerinizi herkese açık Wi-Fi ağlarında veya internet kafelerde yapmayın. Bu ortamlarda bilgileriniz çalınabilir. Eğer yapmak zorundaysanız VPN kullanmayı düşünün. Telefonunuzu veya bilgisayarınızı başkalarının eline geçecek şekilde bırakmayın, kimseye geçici bile olsa vermeyin.

• Şüpheli Durumları Araştırma: Bir projeye yatırım yapmadan önce o proje hakkında detaylı araştırma yapın. Geliştiricileri kim, web sitesi gerçek mi, beyaz kâğıdı (whitepaper) mantıklı mı, toplulukta nasıl yorumlar almış kontrol edin. Ponzi olabilecek yapıları anlamak için benzer scam örneklerini inceleyin; genelde aşırı yüksek getiriler, ünlü isimlerle sahte ortaklık duyuruları, referans sistemiyle üye kazanmaya çalışma gibi işaretlere dikkat edindha.com.tr. Eğer kulağa “too good to be true” (gerçek olamayacak kadar iyi) geliyorsa, muhtemelen dolandırıcılıktır.

• Toplulukları Takip ve Paylaşım: Kriptoyla ilgilenenlerin bulunduğu güvenilir forumlar, sosyal medya grupları ve toplulukları takip edin. Pek çok dolandırıcılık vakası buralarda deşifre edilmekte, uyarılar yapılmaktadır. Siz de eğer bir dolandırıcılıkla karşılaştıysanız, diğer insanların uyarılması için uygun platformlarda (Twitter, Telegram grupları, Reddit vs.) durumu paylaşabilirsiniz. Tabi iftira sınırlarına dikkat ederek, somut şekilde “şu proje beni mağdur etti” diyebilirsiniz. Bu sayede başkaları benzer tuzaklara düşmeyebilir.

• Duygusal Manipülasyona Karşı Uyanıklık: Dolandırıcılar bazen aciliyet hissi yaratır (“hemen gönder yoksa fırsat bitecek”) veya duygularınıza oynar (“bu yatırımın geliriyle hasta çocuklara yardım edeceğiz” gibi). Bu tür duygusal manipülasyonlara karşı mantıklı düşünmeye çalışın. Finansal kararlarınızı duygusal baskı altında vermeyin. Her zaman soğukkanlı bir ikinci fikir alın; güvendiğiniz bir arkadaşınıza veya uzman birine danışın.

Hukuki ve İdari Önleyici Tedbirler:

• Yasal Düzenlemeler ve Denetim: Devlet, kripto sektörünü düzenleyerek büyük çaplı dolandırıcılıkların önüne geçmeyi hedeflemektedir. 2024’te getirilen lisanslama zorunluluğu bunun bir örneğidiraa.com.tr. Lisans alabilmek için borsaların belirli sermaye şartlarını ve güvenlik standartlarını karşılaması gerekir. Bu sayede, Thodex benzeri durumların tekrarı zorlaşacaktır. Yine SPK’ye verilen denetleme yetkisi kapsamında borsaların listeledikleri kripto varlıkları belli kriterlere göre seçmeleri sağlanacakaa.com.traa.com.tr. Bu, tamamen uydurma veya dolandırıcılık amaçlı token’ların listelenmesini engellemeye yönelik bir adımdır.

• Kamuoyu Uyarıları: BDDK, SPK, MASAK gibi kurumlar zaman zaman kamuoyunu uyarıcı açıklamalar yapmaktadır. Örneğin MASAK, sık görülen kripto dolandırıcılık yöntemleri konusunda bir rehber yayımlayabilir veya BDDK, bankalar aracılığıyla müşterilere bilgilendirme mesajları gönderebilir. Emniyet Genel Müdürlüğü de internet suçları ihbar hattı üzerinden gelen şikâyetleri derleyip halkı bilinçlendirecek kampanyalar düzenleyebilmektedirmghukuk.av.tr. Örneğin “Fake yatırım danışmanlarına dikkat” temalı sosyal medya paylaşımları veya videolar, birçok kişiyi uyanık tutabilir.

• Eğitim ve Farkındalık Programları: Üniversitelerde, liselerde finansal okuryazarlık ve siber güvenlik eğitimlerinin müfredata girmesi, genç neslin bu tuzakları erken yaşta tanımasına yardımcı olur. Barolar ve STK’lar halka açık seminerler düzenleyerek kripto varlık nedir, güvenli kullanım nasıl olur anlatabilir. Basın-yayın organlarının da bu konuda bilinçlendirici haberler yapması teşvik edilmelidir.

• Uluslararası İşbirliği ve Kara Liste: Uluslararası alanda, dolandırıcılık yaptığı tespit edilen kişiler veya kuruluşlar için bir kara liste oluşturulması ve ülkeler arası bilgi paylaşımı önemlidir. Örneğin İnterpol bünyesinde siber suçlar bilgi bankası vardır; Türkiye’de bir dolandırıcı tespit edilirse diğer ülkelere de bildirilir. Yine borsalar arası işbirliği ile şüpheli cüzdan adresleri kara listeye alınabilir, bu adreslerden gelen fonlar dondurulabilir.

• Web Site ve Uygulama Kontrolleri: BTK, şikayet üzerine veya resen, kimlik avı yaptığı tespit edilen web sitelerini engelleyebilir. Google gibi arama motorları da raporlanan phishing sitelerini arama sonuçlarından çıkarır. Apple ve Google, kullanıcıların şikayetiyle sahte uygulamaları mağazalarından hızla kaldırmaktadırkaspersky.com.tr. Bu mekanizmaların etkin kullanımı için kullanıcıların gördükleri şüpheli site/app’leri yetkililere bildirmesi önemlidir.

• Bankacılık Sisteminde Filtreler: Bankalar, dolandırıcılık amaçlı olabilecek para transferlerine karşı artık daha tetikte. Özellikle çok sayıda farklı kişiden bir hesaba küçük miktarlarda para toplanıyorsa (Ponzi belirtisi), MASAK hemen o hesapları mercek altına alabiliyor. Bankalar şüpheli işlem bildirimi rehberleri sayesinde kripto varlık hizmet sağlayıcılara veya belirli riskli profillere giden ödemeleri izliyorlegapro.net. Bu sayede, devam eden bir dolandırıcılık varsa daha mağdur şikayet etmeden hesaplar bloke edilip soruşturma başlatılabiliyor.

• Topluluk İhbar Mekanizmaları: Kripto topluluklarında örneğin Bitcoin talk forumlarında veya Telegram’daki kripto gruplarında moderatörler, dolandırıcı olduğu anlaşılan kişileri ifşa ediyor ve gruptan uzaklaştırıyor. Reddit’te “scam alert” başlıkları açılıyor. Bu tip kolektif denetleme, dolandırıcıların yayılmasını engelliyor. Türkiye’de de kripto fenomenleri, ciddi bir olay duyduklarında takipçilerini uyarıyorlar.

Hukuki Önlem Olarak Sözleşmeler: Son bir nokta, eğer bir yatırım danışmanıyla veya üçüncü bir şahısla kripto işi yapacaksanız, mutlaka yazılı sözleşme yapın. Her ne kadar dolandırıcılar hukuka uygun sözleşme yapmaz ama bazen kişiler tanıdıklarına para verip kripto aldırıyor. Bu durumda dahi basit de olsa bir yazılı protokol, ilerde hukuki olarak elinizi güçlendirir. Noter onayı gerekmez, imza altına alınan bir belge ileride delil olur. En azından hukuki yaptırımı hatırlatarak karşı tarafı caydırabilir.

Özet: Kripto para dünyasında güvenliği sağlamak, hem kullanıcıların bireysel olarak dikkatli olmasına hem de kamusal otoritelerin düzenleyici ve denetleyici önlemleri etkin uygulamasına bağlıdır. İstanbul ve Marmara Bölgesi gibi yerlerde yoğun kripto kullanımı olduğundan, buralarda yaşayanların özellikle yukarıdaki uyarılara kulak vermesi gerekir. Nitekim uzmanlar, kripto yatırımı yapanların yalnızca regülasyonlara uyumlu platformları tercih etmeleri, iki faktörlü doğrulama, güçlü şifre, soğuk cüzdan gibi önlemleri ihmal etmemeleri gerektiğini vurgulamaktadırdha.com.tr. Dijital dünyada hukuki güvenlik tedbirleri alınmadan hareket etmenin büyük riskler taşıdığı, bu nedenle bireylerin farkındalık kazanmasının kendi menfaatlerine olacağı ifade edilmektedirdha.com.tr.

Unutulmamalıdır ki dolandırıcılık gerçekleşip mağdur olduktan sonra hak aramak elbette mümkündür ve bu makalede anlatılan yasal yollar mevcuttur. Ancak en ideali, dolandırılmamak için en baştan önlem almaktır. Kripto paralarla işlem yaparken “güvenlik” kelimesini akıldan çıkarmamak, her adımda bunu ön planda tutmak gerekir. Bu şekilde hem bireysel varlıklarımızı korumuş hem de kripto ekosisteminin sağlıklı gelişimine katkıda bulunmuş oluruz.

Sonuç: “Kripto dolandırıcılığı dilekçesi” konusu etrafında yaptığımız bu kapsamlı inceleme göstermiştir ki, kripto varlıklar hukuken yeni bir alan olsa da mevcut yasalarımız bu alandaki suçları cezalandırmaya muktedirdir. İstanbul ve Marmara örneğinde görüldüğü üzere, hem kolluk hem yargı bu suçlarla mücadelede önemli adımlar atmaktadır. Mağdurların haklarını bilmesi, doğru adımları atması ve yetkililerle işbirliği yapması durumunda adaletin tecelli etmesi mümkündür. Öte yandan, en az bunun kadar önemli olan bir husus da bireylerin kendilerini bu suçlardan koruyacak bilinç ve tedbir seviyesine ulaşmasıdır. Teknolojinin sunduğu imkânlar kadar riskler de barındırdığı gerçeğiyle, hem hukuki hem teknik anlamda donanımlı olarak kripto para dünyasında yer almak gerekmektedir. Bu makalenin, konunun tüm paydaşları için faydalı bir rehber ve kaynak olması umuduyla...

Kaynakça:

• Türk Ceza Kanunu (5237 sayılı) md. 157, 158, 243-246.

• Ceza Muhakemesi Kanunu (5271 sayılı) md. 234, 135, 140, 128.

• 16.04.2021 tarihli TCMB Yönetmeliği – Ödemelerde Kripto Varlıkların Kullanılmamasına Dair Yönetmelikerdem-erdem.av.tr.

• 2024 Sermaye Piyasası Kanunu Değişikliği – Kripto Varlık Hizmet Sağlayıcılarının düzenlenmesine ilişkin Kanun Teklifigsghukuk.comgsghukuk.com.

• Dursun, M. (2025). Basın açıklaması, DHA Haber: Kripto para dolandırıcılığının nitelikli dolandırıcılık kapsamında değerlendirilmesidha.com.trdha.com.tr.

• Anadolu Ajansı (2024). “İstanbul merkezli kripto para danışmanlığı vaadiyle dolandırıcılık operasyonu” haberiaa.com.traa.com.tr.

• TRT Haber (2022). “Kripto para borsasında dolandırıcılık: Yeni bir Thodex vakası mı?” haberitrthaber.com.

• BBC News (2023). “Thodex kripto borsa kurucusuna 11,196 yıl hapis” haberibbc.combbc.com.

• Aslan Duran Hukuk Bürosu (2024). “Kripto Para Dolandırıcılığı” makalesiaslanduran.comaslanduran.com.

• MASAK Şüpheli İşlem Bildirimi Rehberi (2021). Kripto varlık hizmet sağlayıcılar için ilkelerlegapro.net.

• Mertkan Oruç, AA (2024). “Türkiye’de her 5 kişiden biri kripto yatırımcısı” haberiaa.com.traa.com.tr.

• MG Hukuk Bürosu (2025). “Kripto Para Dolandırıcılığı Nereye Şikayet Edilir?” blog yazısımghukuk.av.tr.

• Kaspersky (2022). “Kripto Para Birimi Dolandırıcılığını Önleme” bilgilendirme metnikaspersky.com.trkaspersky.com.tr.

(Yukarıda belirtilen kaynaklar, makale içerisindeki ilgili yerlerde köşeli parantez içinde belirtilmiştir. Makalede yer alan tüm bilgi ve açıklamalar güncel kaynaklar ve yasal mevzuat ışığında derlenmiştir. Bu metin, bilalalyar.av.tr sitesinde yayınlanmak üzere hazırlanmış akademik nitelikli bir çalışmadır.)