Bilişim Avukatlarının Rolü: Dijital Ceza Suçları ve Adli Bilişim Perspektifi

Bilişim Avukatı: Dijital Ceza Suçları, Adli Bilişim ve Soruşturma Hukuku Perspektifinden Bir Değerlendirme

İçindekiler

• Bilişim Avukatı Kavramı ve Disiplinlerarası Yaklaşım

• Dijital Delillerin Tespiti, Muhafazası ve Ceza Yargılamasına Etkisi

• Adli Bilişim Uzmanlığı ve Hukuki Nitelik

• TCK Kapsamında Bilişim Suçlarının Sınıflandırması

• Dijital Ortamda İşlenen Klasik Ceza Suçları

• Soruşturma Aşamasında Bilişim Avukatının Rolü

• Uluslararası İşbirliği ve Dijital Delil Transferi

• Kovuşturma ve Yargılama Sürecinde Karşılaşılan Hukuki Sorunlar

• Dijital Mağdur Hakları ve Avukatın Destekleyici Pozisyonu

• Bilişim Ceza Hukukunda Gelecek Perspektifleri

Bilişim Avukatı Kavramı ve Disiplinlerarası Yaklaşım

Bilişim avukatı, bilgi teknolojileri ekseninde gerçekleşen hukuka aykırı eylemlerin hem ceza hukukuna hem de insan haklarına uygun şekilde soruşturulması ve kovuşturulması süreçlerini yöneten uzman hukuk çalışanıdır. Bu alan, adli bilişim, ceza usul hukuku, dijital delil hukuku, uluslararası ceza hukuku ve kışisel veri hukuku gibi disiplinlerle çok yönlü bağlantıya sahiptir.

Dijital Delillerin Tespiti, Muhafazası ve Ceza Yargılamasına Etkisi

Dijital deliller, ceza muhakemesinin bel kemiğidir. Bu delillerin:

• Hukuka uygun yöntemlerle elde edilmesi,

• Muhafaza zincirinin bozulmaması,

• CMK'ya uygun olarak incelenmesi zorunludur. Aksi takdirde delilin hukuka aykırı elde edilmiş sayılması nedeniyle mahkeme kararma etki etmesi mümkün olmayabilir.

Adli Bilişim Uzmanlığı ve Hukuki Nitelik

Bilişim avukatı, adli bilişim uzmanlarıyla işbirliği halinde çalışır. Adli bilişim uzmanlığı:

• Elektronik cihazlardan delil elde etme,

• Silinmiş veri kurtarma,

• Veri manipülasyonunun tespiti alanlarında uzmandır. Avukat bu teknik bulguların hukuki değerlendirmesini yaparak, ceza yargılaması için savunma stratejileri geliştirir.

TCK Kapsamında Bilişim Suçlarının Sınıflandırması

• TCK m.243: Bilişim sistemine girme,

• TCK m.244: Sistemi engelleme, bozma, verileri yok etme veya değiştirme,

• TCK m.245: Banka ve kredi kartlarının kullanılması,

• TCK m.245/A: Başkasının kimlik bilgilerini kullanarak menfaat sağlama,

• TCK m.136 vd.: Kışisel verilerin izinsiz ifşa edilmesi, suçları, bilişim ceza hukukunun temel konularını oluşturur.

Dijital Ortamda İşlenen Klasik Ceza Suçları

• Hakaret (TCK m.125) ve tehdit (TCK m.106) gibi klasik ceza suçları, internet üzerinden işlendiğinde dijital delillerle ispat edilir.

• Cinsel taciz, çocuk istismarı, çevrimiçi yasa dışı bahis gibi fiiller, bilişim ortamında şekillendiklerinde hem maddi hem manevi zararlar doğurur.

Soruşturma Aşamasında Bilişim Avukatının Rolü

• Savcılık nezdinde şikayet dilekçesinin teknik dil ve hukuki çerçevede yazılması,

• Delil sunumu ve tedbir talebi,

• Gözaltı ve sorgu süreçlerinde hak ihlallerinin engellenmesi,

• Koruma tedbirlerine karşı itiraz mekanizmasının işletilmesi,

bilişim avukatının uzmanlık alanındadır.

Uluslararası İşbirliği ve Dijital Delil Transferi

• Avrupa Siber Suçlar Sözleşmesi (Budapeşte Sözleşmesi),

• Karşılıklı adli yardımlaşma sistemleri,

• İnterpol üzerinden mavi ve turuncu bülten talepleri

dijital ceza soruşturmalarının vazgeçilmez unsurlarıdır. Bilişim avukatı, bu prosedürlerin Türk hukuku ile çatışmadığından emin olarak süreçleri denetler.

Kovuşturma ve Yargılama Sürecinde Karşılaşılan Hukuki Sorunlar

• Delil zincirinin bozulması,

• Elde edilen verinin anonimliği,

• Delil görüntülerinin manipüle edilmesi,

• Dijital delilin kaynağının yurt dışında olması

yargılamanın seyrini değiştiren unsurlardır. Bilişim avukatı, bilirkişi görüşleri ve teknik uzman desteği ile dosyayı yorumlar.

Dijital Mağdur Hakları ve Avukatın Destekleyici Pozisyonu

• Mağdur beyanının etkin şekilde alınması,

• Koruma tedbirlerinin uygulanması (yaklaşma yasağı vb.),

• Psikolojik destek ve sosyal hizmetlere yönlendirme,

• Maddi ve manevi tazminat taleplerinin takip edilmesi,

bilişim avukatının sıklıkla görev aldığı alanlardandır.

Bilişim Ceza Hukukunda Gelecek Perspektifleri

• Blokzincir temelli dolandırıcılıklar,

• Yapay zekânın ceza sorumluluğu

• Metaverse platformlarında suç öngörüleri

gelecekte bilişim avukatının uzmanlığını daha da derinleştirecek alanlar olacaktır.

Bilal Alyar Avukatlık Bürosu olarak, dijital ceza hukukunun karmaşık yapısında uzmanlaşmış ekibimizle, siber suçlar ve dijital deliller konularında akademik ve pratik tabanlı hizmet sunuyoruz. Daha fazla bilgi ve uzman görüş almak için bilalalyar.av.tr adresinden bize ulaşabilirsiniz.