Sermaye Piyasası Kanunu'na Göre Influencer ve İçerik Üreticilerinin Hukuki Riskleri

Influencer ve İçerik Üreticileri Açısından Sermaye Piyasası Kanunu 109 ve 110. Maddeleri: Yatırım Tavsiyesi Suçu ve Hukuki Riskler

Giriş

Son yıllarda dijital platformlarda içerik üreticiliği meslek haline gelmiş, özellikle sosyal medya üzerinden geniş kitlelere ulaşan influencerlar, farklı sektörlerde ürün ve hizmet tanıtımları yaparak ciddi gelirler elde etmeye başlamıştır. Ancak bu yükseliş, beraberinde hukuki sorumlulukları da getirmiştir. Özellikle finansal içerikler, yatırım tavsiyeleri, kripto para tanıtımları, borsa hisseleri üzerine yapılan paylaşımlar, döviz ya da altın tahmini gibi öngörüler, Sermaye Piyasası Kanunu çerçevesinde suç teşkil edebilir. Bu bağlamda, Sermaye Piyasası Kanunu'nun 109. ve 110. maddeleri, influencerlar ve diğer dijital içerik üreticileri açısından hayati öneme sahiptir.

Bu kitap, influencer sermaye piyasası kanunu, influencer yatırım tavsiyesi suçu, sermaye piyasası kanunu influencer, finansal içerik üreticileri ceza, yatırım tavsiyesi verme suçu 109 110 gibi temel anahtar kelimeler etrafında şekillendirilmiş; hem içerik üreticilerini bilgilendirme hem de olası hukuki riskleri en aza indirme amacıyla hazırlanmıştır.

1. Sermaye Piyasası Kanunu'nun 109 ve 110. Maddeleri

1.1. 109. Madde – İzinsiz Sermaye Piyasası Faaliyeti

"Sermaye piyasasında izinsiz olarak faaliyet gösteren kişilere üç yıldan beş yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adli para cezası verilir."

Bu madde, herhangi bir izin ya da yetkilendirme olmaksızın halka yatırım tavsiyesi sunan, portföy yöneten ya da piyasa manipülasyonuna neden olabilecek içerikler üreten kişileri hedef alır.

1.2. 110. Madde – Yetkisiz Yatırım Tavsiyesi

"Yatırım danışmanlığı yetkisi olmayan kişi ve kurumların, yatırım tavsiyesinde bulunmaları suçtur."

Bu hüküm, özellikle influencer yatırım tavsiyesi suçu kapsamında değerlendirilen içerikleri hedef alır. Yani, YouTube’da ya da Instagram’da “Bu hisseyi alın”, “Bitcoin 100.000 USD olacak” gibi yönlendirici paylaşımlar yapan influencerlar, yatırım danışmanı olmadıkları sürece bu maddeden dolayı cezai sorumluluk altına girebilir.

2. Yatırım Tavsiyesi Nedir? Ne Zaman Suç Oluşur?

2.1. Tanım

Yatırım tavsiyesi, belirli bir menkul kıymeti, finansal aracı ya da yatırım ürününü alma, satma ya da tutma yönünde kişiye özel yönlendirme sunmaktır. Türkiye’de bu hizmet yalnızca SPK tarafından yetkilendirilmiş kişi ve kurumlar tarafından verilebilir.

2.2. Suçun Unsurları

• Yatırım tavsiyesi yapılması,

• Bu tavsiyenin alenileştirilmesi (örneğin sosyal medyada yayınlanması),

• Yetkisiz kişi tarafından yapılması,

• Maddi veya manevi çıkar elde edilmesi.

Bu unsurların bir araya gelmesi hâlinde, yatırım tavsiyesi verme suçu 109 110 kapsamında değerlendirme yapılabilir.

3. Influencerların Sorumluluğu

3.1. Hangi İçerikler Risklidir?

• “Bu hisseyi alın, ben de aldım.”

• “Bence bu coin yıl sonuna kadar 3x yapar.”

• “Altın almazsanız zarar edersiniz.”

• “Dolar kuru patlayacak, yatırım tavsiyem budur.”

Yukarıdaki türdeki ifadeler, özellikle influencer sermaye piyasası kanunu kapsamında değerlendirilerek idari para cezası veya ceza davasına dönüşebilir.

3.2. Etkileşim ve Takipçi Sayısı Önemli mi?

Evet. Ne kadar büyük bir kitleye hitap ediliyorsa, potansiyel etki de o kadar büyüktür. Bu nedenle takipçi sayısı fazla olan bir influencer, küçük çaplı içerik üreticilerine göre daha yüksek cezai risk altındadır.

4. SPK İzin Süreci ve Yetkili Olmadan Yapılamayacaklar

• Yatırım danışmanlığı lisansı alınmalıdır.

• SPK tarafından yetkilendirilmiş kurumlarda çalışılması gereklidir.

• Kişiye özel finansal yönlendirmeler yapılmamalıdır.

Bu şartlar yerine getirilmeden yapılan her yatırım önerisi, sermaye piyasası kanunu influencer kapsamında yasal ihlale girer.

5. Kripto Para ve Yeni Nesil Varlıklar

SPK şu anda doğrudan kripto paralara dair düzenleyici bir lisans vermemektedir. Ancak buna rağmen, kripto varlıklar hakkında yapılan yönlendirmeler de finansal içerik üreticileri ceza kapsamında soruşturulabilir.

5.1. Influencerlar İçin Riskli Senaryolar

• Telegram gruplarında coin pump duyurusu yapmak

• YouTube’da “bu token uçacak” başlıklı videolar

• Twitter’da coin tavsiyesi yazmak

• Influencer’ın kendi yatırımını açıklaması ama yönlendirme içeriyor olması

6. İçerik Üreticileri Nelere Dikkat Etmeli?

• “Yatırım tavsiyesi değildir” ibaresi koymak yeterli değildir.

• Paylaşım metni, ima yoluyla dahi olsa yönlendirme içeriyorsa risk doğar.

• Kendi yatırım hareketinizi paylaşırken yorum yapmayın.

• Sponsorlu içeriklerde finansal ürün tanıtıyorsanız mutlaka uyarı metni ekleyin.

• Her içerikte “finansal danışmanlık hizmeti değildir” ibaresi yer alsa bile SPK’dan yetkiniz yoksa yine de sorumlu olabilirsiniz.

7. Gerçek Olaylardan Örnekler

• 2022’de bir YouTuber’ın, borsa hisseleriyle ilgili paylaşımları SPK tarafından incelenmiş ve hakkında suç duyurusunda bulunulmuştur.

• Bir başka sosyal medya fenomeni, takipçilerine belirli bir kripto varlık tavsiyesinde bulunmuş ve o varlık %70 değer kaybedince 100’ü aşkın şikayet almıştır.

• SPK, influencerların sosyal medyada yaptığı yönlendirmeleri, özellikle "pump & dump" şeması bağlamında değerlendirerek, manipülasyon kapsamında soruşturmuştur.

8. Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

Influencer olarak yatırım tavsiyesi verebilir miyim?

Hayır. SPK’dan yetkiniz yoksa yatırım tavsiyesi veremezsiniz.

“Bu yatırım tavsiyesi değildir” yazarsam sorumluluktan kurtulur muyum?

Hayır. Bu ibare sorumluluğu ortadan kaldırmaz. İçeriğin yönlendirici olup olmadığına bakılır.

SPK izni nasıl alınır?

Lisanslı yatırım danışmanlığı şirketiyle çalışmak ve lisans sahibi olmak gerekir.

Kripto para için de geçerli mi?

Evet. Kripto varlıklarla ilgili yönlendirici içerikler de risk taşır.

Influencer olarak hangi tür finansal içerikleri paylaşabilirim?

Sadece haber, analiz, SPK bülteni yorumları ve objektif bilgilendirme içerikleri risk taşımaz.

9. Sonuç ve Hukuki Öneriler

Günümüzde influencerlık, sosyal medya fenomenliği ve içerik üreticiliği ciddi kazanç alanları doğurmuştur. Ancak bu kazanç beraberinde ciddi bir sorumluluğu da getirmektedir. Özellikle finansal içerik üreticileri, yatırım önerisi, borsa analizi, coin tanıtımı gibi alanlara girerken Sermaye Piyasası Kanunu’nun 109 ve 110. maddeleri kapsamında cezai ve idari yaptırımlarla karşılaşabilirler.

Bu sebeple:

• Mutlaka uzman bir sermaye piyasası hukuku avukatı ile çalışın.

• Paylaşımlarınızda yönlendirme yapmaktan kaçının.

• Yorum yazılarınızda “şahsi görüş” vurgusu yapın ama bu da sınırsız bir özgürlük sağlamaz.

• SPK tarafından yayınlanan uyarıları ve kararları düzenli takip edin.

Unutmayın: Influencer sermaye piyasası kanunu açısından bir yatırım danışmanı değildir. Bu unvana sahip olmadan yatırım tavsiyesi vermek, sadece sizi değil takipçilerinizi de zarara uğratabilir.

📌 Bu kitap, dijital çağın içerik üreticileri için bir kılavuz niteliğindedir. Özellikle influencer yatırım tavsiyesi suçu, sermaye piyasası kanunu influencer, finansal içerik üreticileri ceza, yatırım tavsiyesi verme suçu 109 110 başlıklarında farkındalık oluşturmayı hedefler.

Her içerik üreticisi, bu sorumluluğu taşıdığının bilincinde olmalıdır.